Een atriumseptumdefect, of ASD, staat algemeen bekend als een “gat in het hart”, een aangeboren hartprobleem. Hoewel het meestal bij kinderen voorkomt, kan het probleem tot ver in de volwassenheid onontdekt blijven.
Het defect bij ASD is een gat in het atriumseptum, de spierwand die het rechteratrium van het linkeratrium scheidt. Bij een normaal hart pompt de rechterkant bloed dat arm is aan zuurstof en de linkerkant pompt bloed dat zuurstofrijk is. Door het defect kunnen de twee soorten bloed zich vermengen, waardoor het bloed dat door het lichaam stroomt minder zuurstof bevat.
Dit type defect, dat aanwezig is bij ongeveer 4 tot 8 op de 1000 geboren baby’s, varieert in ernst. Hoe groter de ASD, hoe groter de kans op symptomen zoals vermoeidheid en kortademigheid.
Inhoudsopgave
Typen
Atriumseptumdefecten vallen in drie categorieën. Binnen elk type defect kan de ernst variëren. Het kan klein of groot zijn en kan een operatie vereisen of gesloten worden zonder chirurgische interventie. Alleen een cardioloog of cardiothoracale chirurg kan de ernst van het hartprobleem bepalen.
- Secundum ASD (ASD 2 of ASD II): Het meest voorkomende type ASD, waarbij het defect zich in het midden van het atriumseptum bevindt.
- Primum ASD (ASD 1 of ASD I): Het op één na meest voorkomende type ASD, waarbij het defect zich bevindt in het endocardiale kussengebied van het septum. Dit type ASD gaat vaak gepaard met andere problemen, waaronder een endocardiaal kussen ventrikelseptumdefect, wat betekent dat het defect zowel het onderste als het bovenste deel van het hart omvat.
- Sinus Venosus ASD (Sinus Venus): Dit type ASD ontstaat in het bovenste deel van het septum, vlakbij de plek waar de vena cava bloed vanuit het lichaam naar het hart transporteert.
Oorzaken
ASD heeft geen duidelijke oorzaak, maar sommige factoren maken het hartprobleem waarschijnlijker. Sommige onderzoeken tonen tegenstrijdige informatie. Eén onderzoek toont bijvoorbeeld aan dat roken door de moeder tijdens de zwangerschap kan leiden tot een risico op atriumseptumdefect, terwijl een ander onderzoek geen toename in risico laat zien. Wat wel interessant is, is dat beide ouders kunnen bijdragen aan de risico’s dat een kind een ASD ontwikkelt met hun levensstijlkeuzes.
Bijdragende factoren
- Alcoholgebruik door moeder
- Voorgeschreven medicijnen tijdens de zwangerschap: Medicijnen zijn onder andere busulfan, lithium, retinoïden, thalidomide en trimethadion, maar ook insuline, medicijnen tegen hoge bloeddruk, erytromycine (een antibioticum), naproxen (Aleve), anticonvulsiva (medicijnen tegen epilepsie), nitrofurantoïne, clomipramine en budesonide.
- Blootstelling van moeder of vader aan oplosmiddelen
- Vaderlijk cocaïnegebruik
- Vaderlijk zwaar roken
- Maternale diabetes en fenylketonurie
- Maternale urineweginfectie
Tekenen en symptomen
Veel ASD’s zijn klein en veroorzaken weinig tot geen symptomen. In veel gevallen is een hartruis het enige teken dat er een defect aanwezig is. In andere gevallen kunnen de symptomen ernstig zijn. Dit is sterk afhankelijk van de grootte van het defect. Veel van deze problemen openbaren zich pas als het defect al vele jaren aanwezig is, vaak onopgemerkt tot de volwassenheid. Kinderen vertonen minder vaak symptomen.