De halsaderen bevinden zich in de nek. Er is een paar interne halsaderen (rechts en links) en een paar externe halsaderen. Ze vormen de belangrijkste route voor zuurstofarm bloed dat terugkeert van de schedel naar het hart. De externe halsaderen monden uit in de subclavia-aderen; de interne halsaderen voegen zich bij de subclavia-aderen om de brachiocephalische aderen te vormen, die samenkomen om de vena cava superior te vormen.
De halsaderen zijn klinisch van belang bij het diagnosticeren van bepaalde cardiovasculaire obstructies en vormen daarnaast ook nuttige routes voor het toedienen van verschillende soorten medicatie en vloeistoffen.
Inhoudsopgave
Anatomie
De halsaderen zijn rechts en links gepaard. Er zijn vier hoofdhalsaderen, twee interne en twee externe. Er is ook een paar voorste halsaderen.
Locatie
Het grootste paar halsaderen zijn de interne halsaderen . Ze verlaten de schedel via het foramen jugularis (foramen is een mooie medische term voor een gat). Elk van de interne halsaderen loopt aan weerszijden van de nek onder de sternocleidomastoideusspier. Ze zijn moeilijk te vinden zonder echografie om te helpen.
De vena jugularis interna voegen zich bij de vena subclavia om de vena brachiocephalica te vormen. De rechter vena jugularis interna is ongeveer 63 millimeter (mm) lang, terwijl de linker vena jugularis interna gemiddeld ongeveer 53 mm lang is.
De externe halsaderen zijn veel kleiner in diameter en bevinden zich veel oppervlakkiger dan de interne halsaderen. Ze bevinden zich buiten de sternocleidomastoideusspier en zijn vaak met het blote oog zichtbaar. De externe halsaderen ontspringen ter hoogte van de hoek van de onderkaak en lopen door tot aan de basis van de nek, waar ze uitmonden in de subclavia-aderen proximaal (stroomopwaarts) van de interne halsaderen.
De voorste halsaderen bevinden zich nabij de middenlijn aan beide kanten van de keel. Ze zijn erg klein en niet zo klinisch significant als de interne en externe halsaderen.
Structuur
De halsaderen zijn gebouwd zoals alle andere aderen. De wanden van aderen bevatten drie lagen die lijken op slagaders, maar zijn veel minder elastisch.
- Tunica intima (tunica interna) is de binnenste laag die zorgt voor een glad oppervlak waarlangs het bloed kan stromen.
- Tunica media is de gespierde middelste laag. In aderen is het veel dunner dan in slagaderen.
- Tunica adventitia (tunica externa) is de buitenste laag van de halsader en verbindt deze met het omliggende weefsel.
Aan de distale (stroomafwaartse) uiteinden hebben de vena jugularis externa en vena jugularis interna eenrichtingskleppen die voorkomen dat het bloed terugstroomt.
Anatomische variaties
De halsaderen kunnen een aanzienlijke variatie vertonen, maar zelden hebben deze varianten een klinische betekenis. Bij sommige mensen ontwikkelt zich een tweede, kleinere externe halsader.
Functie
Slagaders voeren bloed weg van het hart en aderen voeren bloed naar het hart. Alle aderen, behalve die welke bloed terugvoeren van het longsysteem, voeren zuurstofarm bloed.
Aderen verwerken veel lagere druk dan slagaderen en hebben over het algemeen een veel hogere capaciteit. Op elk willekeurig moment bevindt zich ongeveer 60% tot 70% van het bloed in het lichaam in het veneuze systeem.
De halsaderen zorgen ervoor dat zuurstofarm bloed uit de schedel, het gezicht en de hersenen wordt teruggevoerd.
Klinische betekenis
De interne en externe halsader hebben beide een klinische betekenis.
De vena jugularis interna worden gebruikt als locatie voor katheterisatie van de centrale ader. Normaal gesproken vereist het lokaliseren van de vena jugularis interna voor toegang tot de centrale lijn het gebruik van echografie. Toegang tot de rechter vena jugularis interna wordt als wenselijk beschouwd vanwege de lengte en rechtere route.
De externe halsaderen kunnen worden gebruikt voor perifere intraveneuze (IV) toegang in noodsituaties wanneer andere perifere IV-locaties niet beschikbaar zijn. De grootte van de externe halsaderen en de relatieve nabijheid van de vena cava superior in vergelijking met andere veelvoorkomende IV-toegangspunten maken ze nuttig voor het toedienen van grote hoeveelheden vloeistof of bloed bij patiënten met traumatische verwondingen. Helaas kan het plaatsen van een IV-katheter in de externe halsader erg moeilijk zijn bij patiënten met korte of stevige nekken.
Vanwege de oppervlakkige plaatsing van de externe halsaderen zijn ze nuttige indicatoren van systemische veneuze obstructie. Wanneer de bloedstroom wordt belemmerd door iets als congestief hartfalen , spanningspneumothorax of harttamponade , kunnen opgezette externe halsaderen een symptoom zijn.