De anatomie van de wervelslagader

De wervelslagaders lopen langs beide kanten van de nek en verbinden de subclavia-slagaders in de schouder met de schedel. Ze lopen door de openingen in de wervels (foramen) en bereiken de achterste schedelgroeve, een kleine ruimte aan de basis van de schedel in de buurt van de hersenstam en het cerebellum, en de occipitale kwabben van de hersenen. Deze slagaders voorzien niet alleen de nek van bloed, maar zijn
samen met de halsslagaders de primaire bron van bloed naar de hersenen.

Omdat deze slagaders zo belangrijk zijn, kunnen er ernstige problemen ontstaan ​​als ze beschadigd raken door een stomp trauma of als er andere aandoeningen optreden.

Anatomie

Vanaf de schouders omhoog beginnen de wervelslagaders in de subclavia-slagaders, die de belangrijkste bronnen van bloed voor elke arm zijn, en lopen langs elke kant van de nekwervels omhoog. Elke slagader, meestal 3 tot 5 millimeter in diameter, loopt naast de interne halsslagader en achter de wortels van de hypoglossale zenuw door de transversale foramina, de gaten in de wervels waardoor bloedvaten kunnen stromen.

Beide wervelslagaders komen samen in de arteria basilaris, op de kruising tussen de medulla en de pons in de hersenstam. Dit is eigenlijk precies waar de hersenstam en de hersenen samenkomen. 

Deze slagader is verdeeld in vier segmenten:

• V1 (preforaminale) : Het eerste, preforaminale segment ontstaat in de arteria subclavia van de schouder en werkt zich achter de arteria carotis (een andere belangrijke bron van bloed voor de hersenen) om de onderste nekwervel (C6) binnen te gaan.
• V2 (foraminale) : Het volgende segment loopt door de onderste vier nekwervels en wordt vergezeld door zenuwen en aderen (die bloed terug naar het hart brengen), voordat het in een L-vorm draait om toegang te krijgen tot de tweede nekwervel (C2).
• V3 (atlantisch, extraduraal of extraspinaal) : De slagader komt uit de C2-wervel en gaat door het foramen van de bovenste nekwervel (C1). Vervolgens draait hij om de dura en arachnoïdea te bereiken, de membranen die de hersenen omringen. Deze gebogen vorm zorgt ervoor dat het vat hoofd- en nekbewegingen kan accommoderen.
• V4 (intrauraal of intracraniaal) : Het laatste deel van de arteria vertebralis loopt omhoog achter de nervus hypoglossus en komt samen met zijn tegenhanger aan de andere kant van de nek. Aan de basis van de pons, het deel van de hersenstam dat de medulla oblongata en de thalamus met elkaar verbindt, vormt het de arteria basilaris.

Spinale takken splitsen zich af bij de vertebrale foramina om verschillende delen van de wervellichamen, de medulla hersenregio en de achterste inferieure cerebellaire slagader (PICA) te voorzien van bloed. De laatste hiervan is de grootste tak en is een van de primaire bronnen van bloed naar de kleine hersenen.

Anatomische variaties

Variaties in de anatomie van de arteria vertebralis kunnen veel voorkomen en zijn aangeboren, wat betekent dat mensen ermee geboren worden. Hoewel ze in de meeste gevallen ongevaarlijk zijn, ontstaan ​​er soms problemen door deze afwijkingen:

• Asymmetrie : Onregelmatige en onvoldoende ontwikkeling van de slagaders, een aandoening die “vertebrale arteriële hypoplasie” wordt genoemd, kan deze regio aantasten.  In deze gevallen eindigt de wervelslagader in de PICA of is afwezig, wat van invloed kan zijn op de hoeveelheid bloed die de hersenen bereikt.
• Vertebrale arterie duplicatie : Zoals de naam al aangeeft, is dit een zeldzaam geval waarbij de vertebrale arterie twee bronnen heeft in plaats van slechts één, wat invloed heeft op de route die het door de nek neemt. In de meeste gevallen is deze aandoening echter asymptomatisch. 
• Vertebrale arteriefenestratie : Dit is wanneer het lumen, of de binnenkant van de slagader, zich daadwerkelijk in tweeën splitst, binnen of buiten de schedel. Ook zeer zeldzaam – het wordt alleen gezien bij 0,23% tot 1,95% van de bevolking – het wordt over het algemeen als ongevaarlijk beschouwd, hoewel er enkele verbanden zijn gevonden met bepaalde soorten hersenaneurysma’s .  
• Variabele oorsprong : Een afwijking op het punt waar de arteria vertebralis ontstaat.  In de meeste gevallen komen beide slagaders aan de linkerkant tevoorschijn, hoewel dit ook aan de rechterkant kan worden gezien of er kan variatie zijn in de vorm van beide kanten.
• Variabele oriëntatie van ostium : Dit verwijst naar verschillen in de positionering van de openingen van de arteria vertebralis. In 47% van de gevallen worden deze gezien in het craniale gebied, terwijl ze in 44% van de gevallen worden gezien in de achterkant van de arterie. 

Functie

De arteria vertebralis levert bloed aan de nekwervels, de bovenste wervelkolom, de ruimte rond de buitenkant van de schedel. Het levert ook bloed aan twee zeer belangrijke hersengebieden: de achterste schedelgroeve en de occipitale kwabben.

De achterste fossa is de kleine ruimte in de schedel bij de hersenstam en het cerebellum, die geassocieerd worden met essentiële functies zoals ademhalen en in evenwicht blijven. De occipitale kwabben zijn essentieel voor visuele verwerking en huisvesten de primaire visuele cortex.

Klinische betekenis

Deze slagaders vormen duidelijk een belangrijk onderdeel van het bloedsomloopsysteem en kunnen problemen ondervinden door verwondingen of andere endemische aandoeningen in het lichaam.

• Trauma : vallen, auto-ongelukken en andere problemen kunnen leiden tot letsel en stomp trauma aan de wervelslagaders en vaak gaat het probleem gepaard met schade aan de nekwervels. Afhankelijk van het letsel kan er bloedstolling optreden of kan er sprake zijn van inwendige bloedingen. Hoewel gevallen waarin deze vaten beschadigd raken door een ongeluk relatief zeldzaam zijn, kan de verstoring van de juiste bloedstroom zeker invloed hebben op de neurologische functie.
• Cerebrale ischemie : Cerebrale ischemie ontstaat door schade aan de wervelslagader, hetzij door een verwonding of een endemische aandoening, wanneer er niet genoeg bloed naar de juiste plek in de hersenen gaat. De wervelslagader kan geblokkeerd raken door een bloedstolsel, wat fataal kan zijn en kan leiden tot een beroerte .
• Cervicale arteriedissectie : Een aandoening die spontaan ontstaat of als gevolg van trauma, waarbij de wanden van de slagader worden gespleten, wat leidt tot interne bloedingen en verstoring van de bloedstroom. Hoewel het vaker voorkomt bij halsslagaders (de andere grote die de hersenen via de nek van bloed voorzien), kunnen ook wervelslagaders worden aangetast. Meestal asymptomatisch, kan cervicale arteriedissectie in sommige gevallen ook leiden tot een beroerte.