Inhoudsopgave
Belangrijkste punten
- Als u het ijzergehalte in uw bloed optimaal houdt, kan dat bijdragen aan een langere gezondheid, levensduur en levensduur.
- Te veel ijzer in uw bloed kan bijdragen aan het ontstaan van leeftijdsgebonden gezondheidsproblemen, zoals leverziekten, de ziekte van Parkinson en een verminderde weerstand tegen infecties.
- Te weinig ijzer kan ook problemen veroorzaken, zoals minder energie, verminderde spierkracht en cognitieve achteruitgang.
Hoewel ouder worden vaak gepaard gaat met meer pijntjes, kwalen en chronische gezondheidsproblemen, onthult nieuw onderzoek uit Europa waarom sommige mensen het beter doen naarmate ze ouder worden dan anderen. Een belangrijk element voor zowel gezondheid als levensduur lijkt ijzer te zijn.
Onderzoekers van de Universiteit van Edinburgh in Schotland en het Max Planck Instituut voor Biologie van Veroudering in Duitsland keken naar drie verschillende aspecten van biologische veroudering en de genen die daarmee samenhangen:
- levensduur (totaal aantal geleefde jaren)
- healthspan (jaren geleefd zonder ziekte)
- levensduur (overleven tot een uitzonderlijke ouderdom)
Uit hun onderzoek, dat op 16 juli werd gepubliceerd in een rapport in Nature Communications, bleek dat de genen die betrokken zijn bij de metabolisatie van ijzer in het bloed, verband houden met een langer en gezonder leven.
Bovendien kunnen abnormaal hoge of lage ijzergehaltes in het bloed leiden tot leeftijdsgebonden gezondheidsproblemen, zoals leverziektes, de ziekte van Parkinson en een verminderde weerstand tegen infecties.
“Het lijkt erop dat mensen minder goed ijzer opnemen in rode bloedcellen naarmate ze ouder worden”, vertelt Kalea Wattles, ND , natuurgeneeskundig arts en coördinator klinische inhoud bij het Institute for Functional Medicine, aan Health Life Guide.
Volgens Wattles blijft er hierdoor meer ijzer achter, waardoor er vrije radicalen ontstaan.
“IJzer kan deelnemen aan reacties die ‘vrije radicalen’ creëren, wat verbindingen zijn waarvan bekend is dat ze DNA beschadigen en cellulaire veroudering versnellen,” zegt ze. “In dierstudies is deze schade in verband gebracht met tekenen van veroudering zoals spierverlies, hersenweefselbeschadiging en een verkorte levensduur.”
Hoewel Wattles zegt dat onderzoek naar ijzer en vrije radicalen bij mensen grotendeels pas in het laatste decennium heeft plaatsgevonden, toont het aan dat vrije radicalen weefsels in het hele lichaam kunnen beschadigen. IJzerophoping in de hersenen kan bijvoorbeeld bijdragen aan aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson en de ziekte van Alzheimer .
Wat dit voor u betekent
Zowel hoge als lage ijzergehaltes in het bloed kunnen bijdragen aan leeftijdsgebonden gezondheidsproblemen. Om uw ijzergehalte binnen optimale niveaus te houden, is een gesprek met uw arts of voedingsdeskundige nodig om erachter te komen wat goed voor u is.
De risico’s van teveel ijzer
De bevindingen van het onderzoek van Nature Communications werpen licht op de manier waarop een hoog ijzergehalte in het bloed de gezondheidsduur kan verkorten, oftewel de gezonde jaren die u leeft.
“Hoewel ijzer een essentieel mineraal is, is het potentieel giftig bij hoge niveaus,” zegt Wattle. “In de setting van ijzeroverbelasting wordt ijzer afgezet in lichaamsweefsels, waaronder het hart, de lever, de pancreas en de gewrichten. Dit kan leiden tot hartfalen, leverziekte, verhoogde bloedglucose en artritis. Recent bewijs wijst ook op een verband tussen verhoogd ijzer en een kortere levensduur bij mensen.”
Sofia Norton, RD, een gediplomeerd diëtiste bij Kiss My Keto , vertelt Health Life Guide dat ijzerstapeling uit voeding of supplementen ook onmiddellijke bijwerkingen kan veroorzaken, zoals constipatie, misselijkheid, braken en maagpijn.
“Secundaire ijzeroverbelasting door overmatige inname zorgt ervoor dat ijzer zich ophoopt in het lichaam, wat schade kan toebrengen aan organen,” zegt ze, eraan toevoegend dat dit zelden voorkomt bij gezonde mensen die alleen ijzer uit hun voeding halen. Ze waarschuwt echter dat supplementen een ander verhaal zijn en alleen mogen worden ingenomen door mensen met gediagnosticeerde ijzertekorten.
De risico’s van te weinig ijzer
Norton zegt daarentegen dat een laag ijzergehalte een negatief effect kan hebben op de spierkracht, het energieniveau en het mentale vermogen.
“Lage ijzerniveaus verergeren en verhogen het risico op leeftijdsgebonden ziekten, omdat ijzer essentieel is voor een normale gezondheid”, zegt ze. “Je lichaam heeft bijvoorbeeld ijzer nodig om rode bloedcellen te maken die zuurstof transporteren en om enzymen te maken die betrokken zijn bij elektronenoverdracht en oxidatie-reducties.”
Hoeveel ijzer heb je nodig?
Hoewel dit antwoord sterk kan verschillen per persoon, afhankelijk van uw gezondheid en de aanwezigheid van medische aandoeningen, biedt het National Institutes of Health enkele algemene richtlijnen.
- Mannen (19 jaar en ouder): 8 milligram
- Vrouwen van 19-50 jaar: 18 milligram
- Vrouwen van 51 jaar en ouder: 8 milligram
- Zwangere vrouwen: 27 milligram
Volgens Norton kunnen de meeste mensen alle ijzer die ze nodig hebben binnenkrijgen via een uitgebalanceerd en gevarieerd dieet.
“Om uw ijzerinname te optimaliseren, eet u een dieet dat uitgebalanceerd is met voedingsmiddelen die rijk zijn aan zowel heem- als niet-heemijzer”, zegt ze. “Heemijzer is overvloedig aanwezig in dierlijke proteïnen zoals rood vlees, gevogelte, eieren en vis. Niet-heemijzer is te vinden in plantaardige voedingsmiddelen, met linzen, kikkererwten, tofu, quinoa, gedroogde abrikozen en bladgroenten als rijkste bronnen.”
U kunt de opname van ijzer uit niet-heemplanten vergroten door ze te combineren met voedingsmiddelen met veel vitamine C, zoals paprika’s, broccoli en sinaasappels.
Wattle voegt toe dat niet alle ijzerbronnen hetzelfde zijn.
“Het is belangrijk om op te merken dat dierlijke bronnen van ijzer en plantaardige bronnen van ijzer anders worden opgenomen”, zegt ze. Daarom, zegt ze, kan iedereen die een veganistisch of vegetarisch dieet volgt een ijzerbehoefte hebben die één tot twee keer hoger is dan die van mensen die dierlijke eiwitten eten.