Wat je ook gehoord hebt, je houdt niet van iets met heel je hart . Je houdt van de diepten van je ventrale tegmentale gebied, je hypothalamus , je nucleus accumbens en andere vitale gebieden van de hersenen.
In de afgelopen twee decennia hebben wetenschappers zich aangesloten bij de menigte dichters, filosofen, kunstenaars en anderen die proberen de wegen van de liefde te begrijpen. Wetenschappelijke technieken om te onderzoeken hoe de hersenen liefde ervaren, variëren van dierproeven tot traditionele onderzoeken tot geavanceerde radiologische technieken, zoals functionele magnetische resonantiebeeldvorming (fMRI) en positronemissietomografie (PET) .
Volgens Dr. Helen Fisher, een van de vooraanstaande onderzoekers op het gebied van menselijke affecties, kan liefde worden onderverdeeld in drie grote hersensystemen: seks, romantiek en gehechtheid. Elk systeem omvat een ander netwerk in de hersenen, met verschillende bestanddelen, hormonen en neurotransmitters in verschillende stadia van de relatie.
Inhoudsopgave
De seksuele drift
Lust komt voornamelijk voort uit de hypothalamus, een hersengebied dat ook basisverlangens als honger en dorst regelt. De hypothalamus is nauw verbonden met het autonome zenuwstelsel dat onze hartslag en hoe snel we ademen regelt. Specifieke receptoren op de hypothalamus voor hormonen zoals testosteron — dat ook in jullie zit, dames — maken verbindingen met allerlei fysieke reacties. Het resultaat is een sterke, vertrouwde drang tot voortplanting.
Het Romance Systeem
Dit is de boosdoener achter menige nachtelijke poëzie-uitbarsting. Dit is de reden dat geliefden legers bevechten, oceanen overzwemmen of honderden kilometers lopen om bij elkaar te zijn. Kortom, ze zijn high. Beeldvormende studies bevestigen dat nieuwe geliefden veel activiteit hebben in het ventrale tegmentale gebied en de nucleus accumbens, dezelfde beloningssystemen die afgaan als reactie op het inhaleren van een lijntje cocaïne. Deze gebieden worden overspoeld met de neurotransmitter dopamine, een chemische stof die ons naar een waargenomen beloning drijft. Andere chemische stoffen die verband houden met stress en opwinding zijn ook verhoogd, zoals cortisol, fenylefrine (te vinden in chocolade) en noradrenaline . Een neurotransmitter genaamd serotonine is laag in vroege romantische liefde. Serotonine kan ook laag zijn bij obsessief-compulsieve stoornis, depressie en angst. Het resultaat is een obsessieve achtervolging van het gewenste, een meedogenloos optimisme en zelfs een soort verslaving.
Het affectiesysteem
Dit is waarom sommige mensen bij elkaar blijven als de dopaminerge sensatie weg is. Bij dieren zijn de verantwoordelijke chemicaliën oxytocine en vasopressine. Interessant genoeg worden deze kalmerende chemicaliën afgescheiden door dezelfde hypothalamus die onze lust aanwakkert.
Sommigen zien de bovenstaande systemen als een soort progressie in een relatie. Eerst lust (“hé, hij of zij is schattig”), dan romantiek (“ik schrijf een liefdesliedje”), dan huwelijk (kalmer en gezelliger). Hoewel het waar is dat deze aspecten van onze hersenen en onze relaties in de loop van de tijd veranderen, is het belangrijk om te onthouden dat ze nooit helemaal verdwijnen en vaak op belangrijke manieren met elkaar interacteren. Oxytocine en vasopressine zijn bijvoorbeeld ook verbonden met het dopamine-beloningssysteem. Misschien is het daarom een goed idee om de romantiek af en toe op te frissen, zodat genegenheid kan opbloeien.
Hartzeer of hoofdpijn?
Relaties veranderen. Soms evolueren ze naar iets dat voor altijd duurt, en meestal niet. De meesten van ons daten voor het huwelijk, en gaan door een reeks relaties heen voordat we “de ware” ontmoeten. En helaas is het niet ongewoon dat “de ware” een ex-partner wordt.
Onderzoekers die foto’s hebben gemaakt van de hersenen van mensen die net een relatiebreuk hebben doorgemaakt, laten veranderingen zien in het ventrale tegmentale gebied, ventrale pallidum en putamen, die allemaal betrokken zijn als een beloning onzeker is. Hoewel dit misschien te veel in de studie is geïnterpreteerd, is onzekerheid zeker gebruikelijk na een relatiebreuk. Gebieden in de orbitofrontale cortex die betrokken zijn bij obsessief-compulsief gedrag en woedebeheersing lichten ook aanvankelijk op, hoewel deze extra activiteit na verloop van tijd kan vervagen. In 2011 publiceerden onderzoekers functionele MRI-bevindingen die suggereerden dat de hersenen geen onderscheid maken tussen de pijn van sociale afwijzing en de pijn van fysiek letsel, hoewel deze resultaten en methoden in twijfel zijn getrokken. Het is niet verrassend dat er ook veranderingen zijn gezien in andere neurale netwerken die betrokken zijn bij ernstige depressie na een relatiebreuk.
Ontwikkelende theorieën
Hoe en of evolutie heeft geholpen om menselijke paringsgewoonten vorm te geven, is een onderwerp dat vaak tot levendige discussies leidt. Omdat mannen bijvoorbeeld miljoenen meer sperma produceren dan vrouwen eicellen produceren, is er een theorie dat de paringsstrategie van vrouwen meer gericht zal zijn op het beschermen en koesteren van de relatief weinige reproductiemogelijkheden die ze heeft, terwijl mannen “voorgeprogrammeerd” zijn om hun zaad wijd en zijd te verspreiden.
Deze theorie is echter waarschijnlijk simplistisch, omdat het geen rekening houdt met een aantal andere factoren. Bijvoorbeeld, bij soorten waar het verzorgen van een pasgeborene de medewerking van de ouders vereist, komt monogamie vaker voor. Dr. Helen Fisher heeft een “vier-jaar”-theorie voorgesteld, die een piek in echtscheidingspercentages in het vierde jaar van het huwelijk toeschrijft aan het idee dat dit het moment is waarop een kind de meest kwetsbare fase van zijn jeugd heeft doorgemaakt en door één ouder kan worden verzorgd. De “vier-jaar”-theorie is enigszins flexibel. Bijvoorbeeld, als het stel nog een kind krijgt, kan de periode worden verlengd tot de beruchte “zeven-jaar-jeuk”.
Niets hiervan verklaart echter die benijdenswaardige koppels die hand in hand door hun hele leven lopen tot in de schemering van hun jaren. Het is ook belangrijk om te onthouden hoe ingewikkeld het onderwerp menselijke genegenheid is. Onze cultuur, onze opvoeding en de rest van ons leven helpen die chemicaliën en netwerken te veranderen. De complexiteit van liefde betekent dat vragen over de aard van liefde dichters, filosofen en wetenschappers nog vele jaren zullen blijven fascineren.