Het idee van de builenpest is iets dat we associëren met de donkere middeleeuwen, toen tientallen miljoenen mensen omkwamen in de nasleep van de “Zwarte Dood” die in de 14e eeuw over Azië, Afrika en Europa raasde. Net als pokken en polio, gingen de meesten van ons ervan uit dat de pest een onderwerp in de geschiedenisboeken was geworden.
Experts op het gebied van ziektebestrijding zeggen dat dit niet het geval is. Sterker nog, ze zien de ziekte weer opduiken . De eerste uitbraak vond plaats in 1994 in India, waarbij 56 mensen omkwamen en meer dan 600 mensen in het ziekenhuis werden opgenomen. Sindsdien is de pest positief vastgesteld in de Democratische Republiek Congo (65 doden in 2005), Madagaskar (69 doden in 2014 en 57 meer in 2017) en zelfs delen van de Verenigde Staten (vier doden en 16 infecties in 2015). Nog in juni 2017 werd bij twee inwoners van New Mexico positief de pest vastgesteld, wat zich aansloot bij de ruim 600 infecties die wereldwijd tegen het einde van het jaar worden verwacht.
Inhoudsopgave
Symptomen van de builenpest
Wanneer een mens besmet raakt met de bacterie genaamd Y. pestis , reist deze door het lymfestelsel en belandt in de lymfeklieren waar het pijnlijke, op puistjes lijkende vergrotingen veroorzaakt die buboes worden genoemd. Dit gebeurt doorgaans binnen één tot zeven dagen na blootstelling en kan gepaard gaan met een aantal symptomen, waaronder:
- Rillingen
- Hoge koorts
- Extreme uitputting
- Pijn
- Ademhalingsbeperking
- Spierkrampen
- Braken van bloed
- Gangreen van de tenen, vingers, lippen en neus
- Openen van gezwollen builen (lymfeklieren in oksel of lies)
- Aanvallen
Zonder behandeling zal de builenpest in 60 tot 90 procent van de gevallen leiden tot de dood, meestal binnen 10 dagen. Met behandeling overleeft ongeveer 90% van de patiënten.
Andere vormen
De route van de ziekte kan variëren bij personen die besmet zijn met Y. pestis. Bijvoorbeeld, in plaats van dat de bacterie van een insectenbeet naar de lymfeklieren reist, kan de bacterie het lichaam via andere routes binnendringen en een geheel andere reeks symptomen veroorzaken.
- Longpest treedt op wanneer de bacterie zich verspreidt naar de longen, meestal wanneer een geïnfecteerde persoon hoest of niest op een ander. Hoewel het ongewoon is, wordt het beschouwd als een ernstigere vorm van pest, die de snelle ontwikkeling van longontsteking, pijn op de borst en bloederig of waterig sputum veroorzaakt. Als het onbehandeld blijft, kan longpest ademhalingsfalen en de dood veroorzaken, meestal binnen 36 uur.
- Septicemische pest treedt op wanneer de bacteriën rechtstreeks in de bloedbaan terechtkomen, vaak via een scheur of wond in de huid. Het is de zeldzaamste vorm van de ziekte en waarschijnlijk de meest agressieve. De symptomen lijken op die van de builenpest, maar kunnen ook kenmerkende bloedingen onder de huid omvatten. De dood is bijna onvermijdelijk als er niet binnen 24 uur een behandeling wordt gegeven.
Oorzaken
De builenpest is een potentieel dodelijke infectie die wordt veroorzaakt door de bacterie Yersinia pestis .
De ziekte wordt overgedragen door de beet van een geïnfecteerde rattenvlo ( Xenopsylla cheopis ), die zich nestelt op kleinere knaagdieren zoals ratten, veldmuizen en eekhoorns.
Omdat de bacterie onschadelijk is voor vlooien, is het de perfecte manier om direct van dieren op mensen over te dragen . Naast kleinere knaagdieren zoals chipmunks en prairiehonden, is Yersinia pestis aangetroffen bij grotere zoogdieren, waaronder konijnen, opossums, wilde coyotes en zelfs huishonden en katten die in contact zijn gekomen met knaagdieren.
Diagnose
De diagnose van builenpest wordt gesteld door laboratoriumkweken uit te voeren op sputum, bloed, ruggenmergvocht of geïnfecteerde lymfeklieren. In delen van de wereld waar de pest vaker voorkomt, kan een snelle dipsticktest bacteriële antigenen doorgaans binnen 15 minuten identificeren.
Behandeling
Vanwege de klinische ernst van de ziekte, zullen artsen doorgaans de behandeling vermoedelijk starten in afwachting van de laboratoriumresultaten. Idealiter zou de behandeling binnen 24 uur moeten worden gestart, meestal in de vorm van intraveneuze antibiotica zoals streptomycine, doxycycline of tetracycline. Als de behandeling tijdig wordt uitgevoerd, kunnen de overlevingskansen variëren van 85 procent tot wel 99 procent.
Preventie
De sleutel tot het voorkomen van builenpest is het vermijden van knaagdieren of andere wilde dieren die vlooien kunnen dragen. Het vereist ook dat u uw eigendom beschermt tegen dingen die dieren aantrekken, zoals open afvalcontainers of niet-omheinde tuinen. Er zijn voorzorgsmaatregelen die u kunt nemen om builenpest te voorkomen, vooral als u in een gebied woont waar vlooienplagen veel voorkomen.
Tips voor het voorkomen van builenpest
- Gebruik een insectenwerende spray als u buiten bent en draag een lange broek en laarzen.
- Raak nooit zieke of dode dieren aan. Als het moet, draag dan dikke handschoenen.
- Houd uw huisdieren binnen of voorzie ze van vlooienbanden.
- Verwijder vlooien uit uw huis.
Als u naar delen van de wereld reist waar uitbraken zijn voorgekomen (Madagaskar, Peru, Democratische Republiek Congo), controleer dan de reisadviezen voor vertrek en neem voldoende insectenwerend middel mee dat 80 procent DEET bevat. Er is momenteel geen vaccin om builenpest te voorkomen.
De pest is een van de infectieziekten die vroeger overal dodelijk waren, maar nu behandeld kunnen worden.
Hoewel het zeldzaam is, is het belangrijk om voorzorgsmaatregelen te nemen om deze of andere door vlooien overgebrachte ziekten te voorkomen, of het nu gaat om tyfus, lintworm of de ziekte van Lyme .
Een woord van Health Life Guide
De builenpest wordt vaak geassocieerd met de Zwarte Dood van de 14e eeuw, maar er zijn veel recente gevallen van de ziekte geregistreerd. Het is belangrijk om te onthouden, vooral als u in gebieden woont met veel vlooienplagen, om de juiste voorzorgsmaatregelen te nemen om de ziekte te voorkomen. Hoewel de builenpest dodelijk is, is deze nu goed te behandelen, vooral als deze vroeg wordt ontdekt.