Wat is thoracentese?

Thoracentese is een medische procedure om wat vocht tussen de longen en de borstwand te verwijderen . De naam is afgeleid van de Griekse woorden thorax (‘borst’) en centesis (‘punctie’). Het wordt gebruikt om medische aandoeningen te diagnosticeren en te behandelen die deze vochtophoping veroorzaken, een ‘pleurale effusie’ genoemd. Thoracentese is ook bekend onder de term ‘thoracocentese’.

Doel van Thoracentese

Normaal gesproken zou er slechts een heel klein beetje vocht tussen de buitenkant van de long en de borstwand moeten zitten, tussen de twee membranen ( pleura ) die de longen bedekken. Maar soms zorgt een medisch probleem ervoor dat er meer vocht in dit gebied verzamelt. Dit overtollige vocht staat bekend als pleurale effusie . Meer dan 1,5 miljoen mensen per jaar in de VS ervaren zo’n pleurale effusie. 

Soms hebben mensen die een pleurale effusie ervaren symptomen zoals kortademigheid, hoesten of pijn op de borst. Andere keren heeft iemand helemaal geen symptomen. In dit geval kan pleurale effusie eerst worden waargenomen en gediagnosticeerd op een andere test, zoals een röntgenfoto van de borstkas.

Diagnostische en/of therapeutische techniek

Thoracentese verwijdert een deel van de overtollige vloeistof rond de longen wanneer er sprake is van pleurale effusie. Soms wordt thoracentese gebruikt als behandeling om de symptomen van pleurale effusie te verminderen. Al die extra vloeistof kan ervoor zorgen dat u zich kortademig voelt. Het verwijderen van een deel ervan kan u helpen om u comfortabeler te voelen.

Andere keren wordt thoracentese gebruikt bij de diagnose. Het is bijvoorbeeld waarschijnlijk dat u thoracentese nodig hebt als u een nieuwe pleurale effusie heeft en als de medische reden daarvoor niet duidelijk is. Gedetailleerde analyse van de vloeistof in een laboratorium kan helpen de bron van uw probleem te identificeren. Dit type thoracentese verwijdert doorgaans een kleinere hoeveelheid vloeistof vergeleken met een therapeutische thoracentese.

Oorzaken van pleurale effusie

De meest voorkomende oorzaken van pleurale effusie zijn de volgende:

• Kanker
• Congestief hartfalen
• Longembolie
• Recente operatie
• Longontsteking

Er zijn echter ook andere medische oorzaken mogelijk, waaronder bepaalde auto-immuunziekten en andere problemen die het cardiovasculaire, gastro-intestinale of pulmonale systeem aantasten. Bepaalde medicijnen, zoals amiodaron , kunnen bij sommige mensen ook leiden tot pleurale effusies. Omdat sommige van de problemen die pleurale effusies veroorzaken vrij ernstig zijn, is het belangrijk dat zorgprofessionals thoracentese uitvoeren om het probleem te helpen lokaliseren.

Soms kan thoracentese worden gebruikt voor gelijktijdige diagnose en therapie, om onmiddellijke symptoomverlichting te bieden en tegelijkertijd de diagnose te verfijnen.

Risico’s en contra-indicaties

Mensen met bepaalde medische aandoeningen kunnen geen thoracentese veilig ondergaan. Thoracentese wordt bijvoorbeeld doorgaans niet aanbevolen voor mensen met ernstig ademhalingsfalen of mensen die geen adequate bloeddruk hebben. Mensen die niet stil kunnen zitten tijdens de procedure, kunnen het ook niet veilig ondergaan. Zorgverleners zijn ook erg voorzichtig met het geven van thoracentese bij mensen met bepaalde longziekten zoals emfyseem of bij mensen die beademing krijgen.

Vóór de procedure

Voor de thoracentese zal uw zorgverlener met u praten over al uw medische aandoeningen, een lichamelijk onderzoek uitvoeren en uw gezondheid beoordelen. Dit zal helpen om te verzekeren dat thoracentese zinvol voor u is.

U moet ook uw medicijnen met uw clinicus bespreken. Als u medicijnen gebruikt die uw bloed beïnvloeden (zoals warfarine), hoeft u uw medicijnen mogelijk niet te nemen op de dag van de procedure.

Aarzel niet om uw clinicus vragen te stellen over de procedure. Ondergaat u de procedure voor diagnose, voor therapie of voor beide? Krijgt u een kalmeringsmiddel voor de procedure? Krijgt u echografie tijdens de procedure? Zo niet, waarom niet? Krijgt u daarna een röntgenfoto van de borstkas? Dit is uw kans om een ​​idee te krijgen van wat u kunt verwachten.

Tijdstip

De procedure zelf duurt meestal ongeveer 15 minuten, maar het opzetten en opruimen duurt langer. U moet ook tijd inplannen voor controle achteraf.

Locatie

Normaal gesproken zal een zorgverlener de thoracentese uitvoeren, met verpleegkundigen die assisteren voor en na de procedure. Afhankelijk van de situatie kan het worden uitgevoerd in een ziekenhuis of op het kantoor van een arts.

Eten en drinken

Normaal gesproken mag u enkele uren vóór de ingreep niet eten of drinken.

Vooraf afspraken maken

Als u een thoracentese ondergaat als poliklinische patiënt, zorg er dan voor dat u uw verzekeringspas en alle benodigde papieren meeneemt. U kunt uw normale kleding dragen.

Als u na de procedure het ziekenhuis verlaat, dient u ervoor te zorgen dat u na het onderzoek naar huis rijdt.

Tijdens de procedure

Uw medische team bestaat uit uw zorgverlener, een of meer verpleegkundigen en medisch personeel of kliniekpersoneel.

Vooraf testen

Iemand kan u vragen om een ​​toestemmingsformulier te ondertekenen. Iemand kan ook de juiste kant markeren voor het inbrengen van de naald.

Vóór de procedure zelf zal iemand de benodigde hulpmiddelen klaarzetten. U zult waarschijnlijk ook worden aangesloten op apparatuur om u tijdens de procedure te monitoren, zoals uw bloeddruk.

Meestal krijgen mensen een thoracentese als ze helemaal wakker zijn. Sommige mensen kiezen er echter voor om een ​​kalmeringsmiddel te nemen voor de procedure, zodat ze wakker maar slaperig zijn.

Gedurende Thoracentese

Tijdens de procedure zitten de meeste mensen met hun hoofd en armen op een tafel. Minder vaak kan het voorkomen dat de medische situatie vereist dat de persoon ligt. Iemand zal het gebied chirurgisch draperen en klaarmaken voor de procedure.

Vroeger werd thoracentese vaak aan het bed uitgevoerd zonder enige vorm van beeldvorming. Tegenwoordig wordt het echter vaak gedaan met behulp van echografie. Dit kan helpen het risico op een mogelijke complicatie, zoals pneumothorax , te verminderen . Uw zorgverlener kan echografie gebruiken om te bepalen wat de beste plek is om de naald in te brengen.

Iemand zal de huid rond het gebied waar de naald moet worden ingebracht schoonmaken. Dan zal iemand het gebied injecteren met verdovende medicatie, zodat u minder pijn zult voelen wanneer de naald erin gaat.

De arts kan de naald vervolgens tussen twee ribben schuiven en deze in de pleurale ruimte leiden. Als dit gebeurt, krijgt u instructies om uw adem in te houden. U kunt een ongemakkelijk of drukkend gevoel hebben als dit gebeurt. U kunt ook hoesten of pijn op de borst ervaren terwijl uw zorgverlener de overtollige vloeistof rond uw longen wegzuigt.

Vervolgens wordt de naald verwijderd en wordt het gebied verbonden. In sommige gevallen, als verwacht wordt dat de vloeistof zich snel weer zal ophopen (zoals bij een borsttrauma), kan er een drain worden aangesloten voordat de naald wordt verwijderd. Hierdoor kan overtollige vloeistof continu worden verwijderd.

Na de procedure

Mensen moeten worden gecontroleerd na een thoracentese, zelfs als ze de procedure poliklinisch ondergaan. Dat komt omdat thoracentese soms complicaties veroorzaakt. Als het goed met u gaat, kunt u misschien binnen een uur of zo naar huis.

Mogelijke complicaties

De meest voorkomende potentieel ernstige complicatie van thoracentese is pneumothorax. Enkele andere mogelijke problemen zijn:

• Re-expansie longoedeem (REPE)
• Schade aan de milt of lever
• Infectie
• Luchtembolie
• Kortademigheid
• Pijn
• Bloeden

In sommige gevallen kunnen deze complicaties betekenen dat u langer in het ziekenhuis moet blijven. Sommige vereisen mogelijk behandeling, zoals het inbrengen van een thoraxdrain als u een grote pneumothorax krijgt. Andere keren is monitoring voldoende. Het goede nieuws is dat ernstige complicaties relatief zeldzaam zijn, vooral wanneer zorgverleners ervaren zijn en echografie gebruiken om de procedure uit te voeren.

Medische beeldvorming na thoracentese

De meeste mensen hoeven geen medische beeldvorming te ondergaan na een thoracentese. U moet echter mogelijk medische beeldvorming ondergaan als uw symptomen erop wijzen dat u een complicatie van een thoracentese hebt, zoals kortademigheid of pijn op de borst door een pneumothorax. Dit kan betekenen dat er een echo aan het bed moet worden gemaakt, of dat er een röntgenfoto moet worden gemaakt .  Sommige instellingen laten ook röntgenfoto’s van de borstkas maken van hun patiënten, zelfs als ze geen symptomen hebben, om er zeker van te zijn dat alles goed is gegaan.

Mogelijk heeft u ook beeldvorming nodig onder andere omstandigheden die het risico op complicaties vergroten, zoals het inbrengen van meerdere naalden, een gevorderde longziekte, als u aan de beademing ligt of als er een grote hoeveelheid vocht is verwijderd.  krijgen mensen ook medische beeldvorming na een thoracentese om de resterende vloeistof te beoordelen.

Resultaten interpreteren

Als u een diagnostische thoracentese ondergaat, wordt uw vocht naar het laboratorium gestuurd voor analyse. Het kan een dag of langer duren voordat de tests die hier worden uitgevoerd, binnenkomen. Uw clinicus kan u vertellen wat de specifieke resultaten in uw situatie zijn. Deze resultaten kunnen uw zorgverlener helpen bij het diagnosticeren van uw specifieke medische aandoening.

Tests van vloeistof verzameld bij thoracentese

Vloeistof van verschillende oorzaken heeft enkele verschillende kenmerken. Het uiterlijk van de vloeistof biedt enkele belangrijke aanwijzingen over de algemene oorzaak van de vloeistofaccumulatie. Enkele veelvoorkomende tests die op de vloeistof kunnen worden uitgevoerd, zijn onder andere:

• Glucose
• Foto
• Celgetal
• Eiwit
• Testen op bacteriën
• Lactaatdehydrogenase

Onder specifieke omstandigheden kunnen andere tests nodig zijn, zoals tests op tumormarkers of tests op markers van congestief hartfalen. 

Na analyse hoort u uw clinicus misschien verwijzen naar de pleurale vloeistof als een “transsudaat” of als een “exsudaat”. Exsudaten zijn dikkere vloeistoffen die ontstaan ​​wanneer een soort ontstekingsvloeistof uit cellen lekt. Transsudaten zijn dunner en helderder en ontstaan ​​door vloeistof die uit de longcapillairen stroomt. Veelvoorkomende oorzaken van transsudaten zijn levercirrose of hartfalen. Infectie of kanker veroorzaken daarentegen eerder exsudaten.  Deze termen zijn slechts algemene categorieën die uw clinicus kunnen helpen ontdekken wat er met uw gezondheid aan de hand is.

Vervolgonderzoek: Diagnostische Thoracentese

Soms is een diagnostische thoracentese niet doorslaggevend. Dat betekent gewoon dat uw zorgverlener meer informatie nodig heeft om de oorzaak van uw medische problemen te bepalen. Afhankelijk van de context heeft u mogelijk een of meer van de volgende zaken nodig:

• Extra bloedonderzoek
• Bronchoscopie (een procedure waarbij een buis in uw luchtwegen wordt gebracht)
• Percutane pleurale biopsie (een procedure waarbij een deel van het pleuraweefsel wordt verwijderd)
• Thoracoscopie (een procedure waarbij zorgverleners het longoppervlak onderzoeken)

U hebt mogelijk ook een longarts nodig om betrokken te zijn bij uw diagnose en zorg. Als u onlangs een medische aandoening hebt gekregen, zal uw medische team u helpen de beste behandeling voor u te plannen.

Vervolg: Therapeutische Thoracentese

De meerderheid van de mensen die een therapeutische thoracentese ondergaan, ervaart in de loop van de volgende maand verbeterde symptomen. Sommige mensen moeten echter een herhaalde thoracentese ondergaan als er een pleurale effusie terugkomt vanwege hun onderliggende medische aandoening. In dat geval zal uw zorgteam hard werken om uw algehele klinische beeld te beheren.

Een woord van Health Life Guide

Sommige oorzaken van pleurale effusie zijn ernstig en vereisen een snelle behandeling. Het is gemakkelijk om je zorgen te maken, zelfs voordat je resultaten hebt. Het is echter het beste om niet op de zaken vooruit te lopen. Met moderne technieken veroorzaakt thoracentese slechts zelden significante bijwerkingen. Het is een zeer nuttige diagnostische procedure om je te helpen de antwoorden te krijgen waar je naar op zoek bent. Aarzel niet om te vragen of je vragen hebt over hoe de procedure werkt of hoe je de resultaten van je procedure het beste kunt interpreteren.