Wat zijn nociceptoren?

Nociceptoren, vaak aangeduid als uw “pijnreceptoren”, zijn vrije zenuwuiteinden die zich over het hele lichaam bevinden, waaronder de huid, spieren, gewrichten, botten en inwendige organen. Ze spelen een cruciale rol in hoe u pijn voelt en erop reageert . Het hoofddoel van een nociceptor is om te reageren op schade aan het lichaam door signalen door te geven aan het ruggenmerg en de hersenen. 

Als we hier wat gedetailleerder naar kijken, als je je teen stoot, worden de nociceptoren op je huid geactiveerd, waardoor ze een signaal naar de hersenen sturen, via de perifere zenuwen naar het ruggenmerg. Pijn die voortkomt uit welke oorzaak dan ook, wordt op deze manier doorgegeven.

Houd in gedachten dat deze verzonden pijnsignalen complex zijn en informatie over zowel de locatie als de intensiteit van de pijnlijke stimuli bevatten. Op die manier kan uw brein de pijn volledig verwerken en uiteindelijk communicatie terugsturen om verdere pijnsignalen te blokkeren.

Vrouw koelt haar knie met een ijspakking

FotoAlto / Odilon Dimiertty Images / Getty Images

Classificatie van nociceptoren

Er zijn verschillende klassen nociceptoren, die gebaseerd zijn op het type stimuli waarop ze reageren: 

  • Thermisch: Thermische nociceptoren reageren op extreem warme of koude temperaturen. Als u bijvoorbeeld een hete kachel aanraakt, worden nociceptoren die pijn signaleren direct geactiveerd, soms zelfs voordat u zich ervan bewust bent wat u hebt gedaan. 
  • Mechanisch: Mechanische nociceptoren reageren op intense rek of belasting, zoals wanneer u een hamstring verrekt of uw achillespees verrekt. De spieren of pezen worden verder uitgerekt dan ze aankunnen, waardoor nociceptoren worden gestimuleerd en pijnsignalen naar de hersenen worden gestuurd. 
  • Chemisch: Chemische nociceptoren reageren op chemische stoffen die vrijkomen bij weefselschade (bijvoorbeeld prostaglandinen en substantie P) of op externe chemische stoffen (bijvoorbeeld plaatselijk aangebrachte capsaïcine).
  • Stil: Stille nociceptoren moeten eerst worden geactiveerd of “gewekt” door weefselontsteking voordat ze reageren op een mechanische, thermische of chemische stimulus. De meeste viscerale nociceptoren (die zich op organen in het lichaam bevinden) zijn stille nociceptoren.
  • Polymodaal: Polymodale nociceptoren reageren op mechanische, thermische en chemische stimuli.
  • Mechanothermisch: Mechanothermische nociceptoren reageren op zowel mechanische als thermische stimuli.

Overdracht van pijn

Naast het type stimuli waarop een nociceptor reageert, worden nociceptoren ook geclassificeerd op hoe snel ze pijnsignalen overbrengen. Deze transmissiesnelheid wordt bepaald door het type zenuwvezel (een axon genoemd) dat een nociceptor heeft. Er zijn twee hoofdtypen zenuwvezels.

Het eerste type is A-vezelaxon, dit zijn vezels omgeven door een vettige, beschermende omhulling genaamd myeline. Myeline zorgt ervoor dat zenuwsignalen (actiepotentialen genoemd) snel kunnen reizen. Het tweede type is C-vezelaxon, die niet omgeven zijn door myeline en dus actiepotentialen met een lagere snelheid overbrengen. 

Door het verschil in transmissiesnelheid tussen de A- en C-vezels bereiken de pijnsignalen van de A-vezels eerst het ruggenmerg. Als gevolg hiervan ervaart een persoon na een acuut letsel pijn in twee fasen, één van de A-vezels en één van de C-vezels. 

Fasen van pijnperceptie

Wanneer er een verwonding optreedt (zoals per ongeluk je vinger snijden met een mes), activeren de gestimuleerde nociceptoren de A-vezels, waardoor een persoon scherpe, prikkelende pijn ervaart. Dit is de eerste fase van pijn, bekend als snelle pijn, omdat het niet bijzonder intens is, maar direct na de pijnlijke stimulus komt.

Tijdens de tweede pijnfase worden de C-vezels geactiveerd, waardoor iemand een intense, brandende pijn ervaart die aanhoudt, zelfs nadat de prikkel is gestopt.

Het feit dat brandende pijn wordt overgedragen door de C-vezels verklaart waarom er bij het aanraken van een hete kachel een korte vertraging is voordat de brandwond wordt gevoeld. Zeurende, pijnlijke pijn wordt ook overgedragen door de C-vezels en ontstaat vanuit organen in het lichaam (bijvoorbeeld een pijnlijke spier of maagpijn ). 

Een woord van Health Life Guide

Uiteindelijk is het ervaren van pijn een gezond, adaptief menselijk proces (de manier waarop ons lichaam ons vertelt dat er iets mis is), maar pijn kan ook onjuist zijn.

Als u bijvoorbeeld uw knie tegen uw bureau stoot, kan dat op dat moment veel pijn doen, maar het veroorzaakt waarschijnlijk geen blijvende schade.

Daarom is het verstandig om pijnstillers te nemen, zoals een niet-steroïde ontstekingsremmer (NSAID), om de activering van nociceptoren te blokkeren wanneer de ‘pijnwaarschuwing’ wordt aangepakt.

Health Life Guide gebruikt alleen bronnen van hoge kwaliteit, waaronder peer-reviewed studies, om de feiten in onze artikelen te ondersteunen. Lees ons redactionele proces om meer te weten te komen over hoe we feiten controleren en onze content accuraat, betrouwbaar en geloofwaardig houden.
  1. Purves D, Augustine GJ. Nociceptoren . In:  Neuroscience . 2e editie. Sunderland, 2001: Sinauer Associates.

  2. University of Texas McGovern Medical School. Hoofdstuk 6: Pijnprincipes .

  3. Ngassapa DN. Vergelijking van functionele kenmerken van intradentale A- en C-zenuwvezels bij tandpijn . East Afr Med J. 1996;73(3):207-9.

Aanvullende lectuur

Door Erica Jacques


Erica Jacques, OT, is een gecertificeerd ergotherapeut in een traumacentrum op niveau 1. 

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top