Hiperpatia, hiperalgezja i allodynia to trzy objawy centralnej sensytyzacji, stanu, w którym w centralnym układzie nerwowym wyzwalany jest wyższy niż konieczny stopień aktywności. Zazwyczaj aktywność ta jest wyzwalana przez nocycepcję lub normalną odpowiedź układu nerwowego na bodźce bólowe.
Układ nerwowy ośrodkowy składa się z mózgu i rdzenia kręgowego. Jego zadaniem jest odbieranie informacji z zewnątrz, na przykład wrażeń gorąca lub zimna albo wrażeń dotyczących pozycji ciała, przetwarzanie ich, a następnie reagowanie na nie ruchem.
Jeśli dotkniesz wrzącego garnka, Twoją automatyczną reakcją będzie prawdopodobnie jak najszybsze wycofanie ręki z garnka. To działanie centralnego układu nerwowego.
W przypadkach centralnej sensytyzacji, gdy ta dodatkowa aktywność zostanie wywołana, może trwać dość długo. Dobra wiadomość jest jednak taka, że stan ten można odwrócić.
Spis treści
Hiperpatia
Słowo hiperpatia opisuje przesadną reakcję na bodźce. Innymi słowy, w przypadku hiperpatii, twoja reakcja na bodziec, zwłaszcza powtarzający się, jest zwiększona. Takie bodźce obejmują dotyk, wibracje, ukłucia, ciepło, zimno i nacisk. Twój próg bólu również jest zwiększony.
Kiedy masz hypathię, możesz zauważyć, że błędnie identyfikujesz i/lub lokalizujesz bodziec bólowy, lub może występować opóźnienie między momentem zetknięcia się z bodźcem a momentem jego doświadczenia. Ból może promieniować i mogą wystąpić również pewne skutki uboczne. I może mieć wybuchowy charakter.
Hiperpatia obniża próg bólu, zwiększając wrażliwość na rzeczy, które fizycznie odczuwasz. Jest podobna do hiperalgezji, z tym że uczucie bólu utrzymuje się nawet po usunięciu bodźca, który go wywołał.
Aby zrozumieć hiperpatię, przyjrzyj się hiperalgezji
Aby zrozumieć hiperpatię, warto zacząć od hiperalgezji. Jest to bowiem dominujący rodzaj bólu neuropatycznego, któremu często towarzyszy hiperalgezja.
Hiperalgezja to zwiększona reakcja na ból. Innymi słowy, w przypadku hiperalgezji występuje zwiększona reakcja na ból w odpowiedzi na bodziec bólowy. Twój próg bólu może być również obniżony.
Hiperalgezja jest podobna do hiperpatii, z tą różnicą, że wzmożona reakcja dotyczy bodźców bólowych. Z drugiej strony hiperpatia jest wzmocnioną reakcją na wszelkie bodźce sensoryczne.
Hiperalgezję klasyfikuje się na podtypy, które odnoszą się do rodzaju bodźców wywołujących reakcję. Należą do nich bodźce wymienione powyżej, innymi słowy, odczucia termiczne, nacisk, dotyk i inne. Każdy podtyp ma swój własny sposób działania, który nazywa się mechanizmem.
Według badania z 2014 roku opublikowanego w brytyjskim czasopiśmie medycznym The Lancet, u od piętnastu do pięćdziesięciu procent pacjentów cierpiących na nerwobóle występuje hiperalgezja.
Czy stan psychiczny wpływa na poziom bólu pleców?
Jeśli doznałeś urazu psychicznego, ryzyko wystąpienia przewlekłego bólu pleców może być wyższe — nawet jeśli nie cierpisz na zespół stresu pourazowego (PTSD). (Naukowcy odkryli związek między zespołem stresu pourazowego (PTSD) a ryzykiem przewlekłego bólu pleców). Mimo to specjaliści od leczenia bólu nie mają pewności co do roli, jaką uraz psychiczny odgrywa w niespecyficznym przewlekłym bólu dolnej części pleców.
W badaniu z 2014 r. opublikowanym w czasopiśmie Pain naukowcy doszli do wniosku, że osoby z hiperalgezją , które doświadczyły również traumy psychologicznej, miały ogólnie niższe progi bólu. Oznacza to, że zarówno bolesne obszary, tj. plecy, jak i niebolesne obszary, takie jak ręce, doświadczyły obniżonych progów bólu.
Choć uczestnicy badania cierpiący na hiperalgezję, którzy nie doświadczyli traumy psychologicznej, również mieli niższy próg bólu, to obniżone progi dotyczyły wyłącznie obszarów już dotkniętych bólem, a w tym przypadku dolnej części pleców.
Allodynia
Allodynia to centralna reakcja bólowa polegająca na uwrażliwieniu na bodźce, które normalnie nie wywołują bólu. Na przykład dla większości ludzi głaskanie kota jest przyjemnym doświadczeniem. Nie wiąże się z uczuciem bólu. Jednak w przypadkach allodynii ta sama czynność głaskania kotka może powodować ból.