Witamina D jest ważnym składnikiem odżywczym, który reguluje kilka działań metabolicznych organizmu. Witamina D jest wytwarzana w głębokich warstwach skóry przy użyciu energii ze światła słonecznego. Ponieważ organizm może wytwarzać witaminę D, nie jest ona uważana za „niezbędny” składnik odżywczy, chociaż znaczna część witaminy D potrzebnej ludzkiemu organizmowi pochodzi z diety.
Witamina D, współpracująca z parathormonem , jest przede wszystkim odpowiedzialna za regulację ilości wapnia i fosforu we krwi. Witamina D wspomaga również tworzenie tkanki kostnej i jest znana ze stymulacji produkcji komórek w układzie odpornościowym.
Coraz więcej badań sugeruje, że witamina D może również odgrywać rolę w regulacji ciśnienia krwi i zdrowiu serca. Wiadomo na przykład, że przypadki wysokiego ciśnienia krwi nasilają się zimą i w miejscach oddalonych od równika — w obu przypadkach zmniejszenie dostępnego światła słonecznego prowadzi do zmniejszenia produkcji witaminy D.
Spis treści
Czy witamina D może zapobiegać wysokiemu ciśnieniu krwi?
Być może – dowody nie są do końca jasne. Chociaż rola witaminy D w ciśnieniu krwi i zdrowiu serca była przedmiotem znaczących badań od co najmniej połowy lat 80., wnioski z badań naukowych są trudne do zinterpretowania. Chociaż wiadomo, że zarówno naczynia krwionośne, jak i serce mają dużą liczbę receptorów witaminy D – co oznacza, że witamina D pełni pewną funkcję w regulacji tych problemów – ustalenie, co te receptory robią, było trudne. Badania nad działaniem witaminy D czasami wydają się sobie przeczyć, a czasami dostarczają danych, których nie można dokładnie zinterpretować.
Jedno z badań wykazało, że podawanie witaminy D osobom starszym z istniejącym wysokim ciśnieniem krwi powodowało obniżenie zarówno ciśnienia skurczowego, jak i rozkurczowego. To samo badanie wykazało również, że jednoczesne podawanie witaminy D i wapnia powodowało jeszcze większe obniżenie zarówno ciśnienia skurczowego, jak i rozkurczowego. Dane te sugerują, że witamina D i wapń w jakiś sposób współdziałają, powodując obniżenie ciśnienia krwi, a wysoki poziom wapnia wspomaga działanie witaminy D obniżające ciśnienie krwi. Co ciekawe, gdy uczestników badania zbadano dokładniej, stwierdzono, że działało to tylko u osób, które na początku miały stosunkowo wysoki poziom wapnia. U osób, które na początku miały niski poziom wapnia, ani witamina D, ani witamina D plus wapń nie były bardzo skuteczne w obniżaniu ciśnienia krwi.
Te ustalenia stały się jeszcze bardziej mylące w wyniku późniejszego badania, które wydawało się wskazywać, że wysoki poziom wapnia jest w jakiś sposób powiązany z ryzykiem wystąpienia problemów sercowo-naczyniowych, w tym wysokiego ciśnienia krwi. W badaniu tym zbadano umiarkowaną grupę pacjentów i stwierdzono, że poziom wapnia, poziom glukozy i poziom cholesterolu wydawały się rosnąć jednocześnie. Oznacza to, że osoby z wysokim poziomem cholesterolu – ważnym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego – wydawały się również mieć wysoki poziom wapnia. To samo badanie wykazało również związek między wysokim poziomem wapnia a wysokim ciśnieniem krwi. Wraz ze wzrostem poziomu wapnia, ciśnienie krwi również miało tendencję do wzrostu.
Myślenie o tych dwóch badaniach razem jest dobrym przykładem, dlaczego obraz witaminy D jest nadal niejasny. Jeśli wysoki poziom wapnia jest związany z wysokim ciśnieniem krwi , to dlaczego podawanie niektórym osobom z wysokim ciśnieniem krwi, a nawet więcej, wapnia (plus witaminy D) powoduje spadek ciśnienia krwi?
Ostatnio badacze byli w stanie złożyć w całość odpowiedzi na te zagadkowe pytania. Pozornie sprzeczne dane znalezione w wielu badaniach nad witaminą D mogą być wynikiem zmienionej funkcji nerek. Jedno ważne badanie wykazało, że działanie witaminy D wydaje się zmieniać w zależności od funkcji nerek i działania układu renina-angiotensyna . Ponieważ osoby z wysokim ciśnieniem krwi mogą rozwinąć zmienioną funkcję nerek i są bardziej narażone na nieprawidłowo działający układ renina-angiotensyna, wcześniejsze badania mogą w rzeczywistości wcale nie być sprzeczne.
Choć jest oczywiste, że witamina D odgrywa pewną rolę w regulacji ciśnienia krwi, a osoby z niskim poziomem witaminy D są bardziej narażone na rozwój problemów sercowo-naczyniowych, dokładna natura tych złożonych zależności musi zostać jeszcze wyjaśniona, aby obraz był kompletny.
Czy powinienem przyjmować doustne suplementy witaminy D?
Nie ma dowodów wskazujących na to, że doustna suplementacja witaminą D zapewnia jakikolwiek efekt ochronny przed wysokim ciśnieniem krwi lub chorobami serca .Dotychczasowe dowody wskazują, że źródła witaminy D w diecie są wystarczające, aby uniknąć stanów „niskiego poziomu witaminy”, które są związane z tą chorobą. W przypadku normalnych, zdrowych dorosłych, dobrze zbilansowana dieta może zapewnić odpowiednią podaż witaminy D. Osoby, u których udokumentowano niedobór witaminy D, mogą wymagać doustnej suplementacji, ale nie jest to spowodowane przyczynami sercowo-naczyniowymi.
Zalecane dzienne spożycie witaminy D wynosi:
- 1-70 lat: 15 mikrogramów / 600IU
- Powyżej 70 lat: 20 mikrogramów / 800IU
Jakie są dobre źródła witaminy D w diecie?
Witamina D występuje w wielu produktach spożywczych, a wiele popularnych produktów spożywczych jest „wzbogaconych” witaminą D. Mleko, płatki zbożowe i mąka do pieczenia to produkty, które zawierają „dodaną” witaminę D. Niektóre dobre źródła witaminy D to:
- Łosoś 3 uncje: 447 IU
- Mleko 1 szklanka: 115-124 IU
- Tuńczyk 3 uncje: 154 IU
- Jaja: 41 IU każde
Wszystkie te produkty są częścią zdrowej, zbilansowanej diety.