Om nierfunctietesten, ook wel bekend als een nierpanel, te begrijpen, is het belangrijk om te begrijpen wat de nieren doen. De nieren filteren het bloed en verwijderen ongewenste afvalstoffen uit de bloedbaan. Ze verwijderen ook overtollig water uit het lichaam, wat helpt bij het reguleren van de bloeddruk en de vochtbalans van het lichaam.
Als de nieren goed functioneren, is er heel weinig ongewenste afvalstoffen in het lichaam. Als deze afvalstoffen in het bloed beginnen te stijgen, kunnen ze erop wijzen dat de nieren niet meer zo goed functioneren als ze zouden moeten.
Inhoudsopgave
Waarom worden nierfunctietesten uitgevoerd?
Nierfunctietesten worden om verschillende redenen uitgevoerd, waaronder iets simpels als een jaarlijkse controle of een vermoeden van een urineweginfectie. Ze kunnen ook worden uitgevoerd als iemand ziek is en er nog geen diagnose is gesteld, als screeningstest voor een patiënt die een operatie plant of daarvan herstelt, of als een manier om nierziekte op te sporen. Urineweginfecties komen vaak voor na een operatie en sommige patiënten ervaren nierdisfunctie na een procedure , dus deze tests worden vaak uitgevoerd bij patiënten die herstellen van een operatie.
Nierfunctietesten zijn een betrouwbare manier om de nieren te testen, maar het is belangrijk om te onthouden dat ze ook dramatisch kunnen veranderen bij ziekte of uitdroging. Veel mensen kunnen een acuut (tijdelijk) probleem met de nieren hebben dat verdwijnt na het ontvangen van vloeistoffen of andere behandeling.
Veel voorkomende nierfunctietesten
Er zijn veel nierfunctietesten beschikbaar, maar slechts enkele hebben betrouwbare resultaten. Deze staan hieronder vermeld.
Urineonderzoek
De urineanalyse is de meest voorkomende en basale test die wordt uitgevoerd op urine, en wordt strikt genomen niet beschouwd als een nierfunctietest, maar is een onderzoek van urine. Het wordt gebruikt om urineweginfecties op te sporen , de aanwezigheid van bloed en eiwit in de urine. Deze test kan vaak de noodzaak van verder onderzoek uitsluiten of kan een teken zijn dat er meer tests moeten worden uitgevoerd.
Bloed is niet normaal in urine, maar kan het gevolg zijn van de menstruatiecyclus van een vrouw. Proteïne is ook niet normaal in urine. Beide kunnen aanwezig zijn tijdens een urineweginfectie.
Voor deze test wordt een klein urinemonster verzameld, meestal met behulp van de “clean catch”-methode, waarbij het individu begint met plassen en vervolgens een urinemonster verzamelt uit het midden van de urinestraal. Een urineanalyse-dipstick geeft een ruwe benadering van bloed in de urine, terwijl microscopische analyse precies telt hoeveel rode bloedcellen aanwezig zijn in het onderzochte “high-power field”.
Serumcreatinine
Normale laboratoriumwaarden: Mannen: .7-1.3, Vrouwen: .6-1.1 mg/dl
Deze test is een bloedtest die kijkt naar hoeveel creatinine er in de bloedbaan zit. Een van de primaire functies van de nieren is het verwijderen van creatinine, het afvalproduct van spierafbraak, uit de bloedbaan. Te veel creatinine in het bloed kan betekenen dat de nieren hun werk niet doen. Zeer hoge creatininespiegels kunnen betekenen dat de patiënt nierfalen ervaart, wat een tijdelijke aandoening of een permanent probleem kan zijn.
Geschatte glomerulaire filtratiesnelheid
Normale laboratoriumwaarde 90-120 ml/minuut, 60 ml/minuut of minder geeft aan dat er mogelijk sprake is van nierschade
Nieren kunnen tot 150 liter bloed per dag filteren in het lichaam van de gemiddelde volwassene. De geschatte glomerulaire filtratiesnelheid (EGFR) is een manier om het vermogen van de nieren om bloed te filteren te schatten. Met behulp van een formule die het creatininegehalte omvat, kan een laboratorium het aantal liters bloed schatten dat de nieren filteren.
KNOEPJE
Normale laboratoriumwaarde: 7-21 mg/dL
De BUN, of Blood Urea Nitrogen test , is een andere manier om te bepalen of de nieren het bloed succesvol filteren. Ureumstikstof is normaal in het bloed bij kleine hoeveelheden, maar hogere hoeveelheden kunnen erop duiden dat het individu nierproblemen ervaart.
24-uurs urine- of tijdgebonden urinemonster
Deze test vereist dat urine wordt verzameld gedurende een volledige periode van 24 uur, er zijn andere variaties van deze test die vereisen dat urine wordt verzameld gedurende 4 uur, 12 uur of een andere tijdsduur. De nierfunctie kan fluctueren gedurende de dag, dus deze test biedt een blik op de gemiddelde functie van de nieren. Bij patiënten met nierstenen kunnen speciale thuiscollecties van urine informatie verschaffen over waarom nierstenen worden gevormd (bijvoorbeeld litholink).
Het lab geeft de patiënt doorgaans een kan die in de koelkast wordt bewaard terwijl het monster wordt verzameld. De test begint met het weggooien van de eerste urine in de periode van 24 uur en het verzamelen van elk monster dat volgt. Aan het einde van de periode van 24 uur moet de patiënt proberen zijn blaas nog een laatste keer te legen en het monster te verzamelen.
Voor veel patiënten is het een uitdaging om te onthouden om elke keer de urine op te vangen, en kan het ertoe leiden dat de test opnieuw moet worden gestart nadat een monster is doorgespoeld. Sommige personen plakken een herinnering op het toiletdeksel, zodat ze niet vergeten om elke keer de urine op te vangen.