Symptomen van natte leeftijdsgebonden maculadegeneratie (AMD) omvatten vaak problemen met lezen met vervorming van het zicht, die in één oog aanwezig kunnen zijn. Natte AMD wordt vaak gezien als een progressie van droge AMD .
Inhoudsopgave
Anatomie
Om de symptomen van natte AMD volledig te begrijpen, is het belangrijk om op de hoogte te zijn van een aantal basisanatomie- en fysiologietermen die betrekking hebben op het oog. Deze omvatten het volgende.
- Sclera : Ook wel het wit van het oog genoemd. De sclera fungeert als een beschermende buitenlaag.
- Lens : Deze structuur bevindt zich aan de voorkant van het oog en zorgt ervoor dat beelden op het netvlies worden gefocust.
- Retina : Het netvlies bevindt zich in de achterste binnenwand van het oog en bestaat uit speciale zenuwcellen die reageren op licht. Het specifieke deel van het netvlies dat zich rond het gebied van het centrale zicht bevindt, wordt de macula genoemd. Dit is waar het oog de beelden die we zien, focust.
- Choroïd : De vasculaire laag (bevat bloedvaten) van het oog die tussen het netvlies en de sclera ligt.
- Macula : zorgt ervoor dat iemand scherp detail kan zien (bijvoorbeeld kleine details kan zien, zoals het lezen van kleine letters) in de directe gezichtslijn van een persoon.
Progressie naar natte AMD
Er zijn twee vormen van AMD: de droge en de natte vorm. Droge AMD veroorzaakt verdunning van de macula en resulteert in symptomen van wazig zicht en verminderd centraal zicht.
De natte vorm is een gevolg van abnormale groei van bloedvaten. Deze abnormale bloedvaten, die zich onder de macula vormen, kunnen vocht en bloed in het oog lekken. Natte AMD, die zeer snel kan vorderen, kan extreme zichtproblemen veroorzaken (zoals blinde vlekken of verlies van centraal zicht.
Bij ongeveer 10% tot 15% van de mensen met AMD zal de aandoening zich ontwikkelen tot natte AMD. Meestal heeft iemand eerst droge AMD, die zich na verloop van tijd ontwikkelt tot de natte vorm van de aandoening.
Bij natte AMD groeien er abnormaal nieuwe bloedvaten in de vasculaire, choroïde laag van het oog. Dit wordt choroïdale neovascularisatie genoemd. Deze nieuwe, abnormale vaten zijn van nature zwak en fragiel en lekken daarom vocht en bloed.
Het lek hoopt zich op in de lagen van het netvlies (inclusief de macula) en kan uiteindelijk littekens veroorzaken, wat de netvliescellen beschadigt. De netvliescellen stoppen dan met normaal functioneren en het zicht wordt verminderd.
Veel voorkomende symptomen
Wanneer natte AMD voor het eerst begint, zijn er mogelijk helemaal geen symptomen. Sterker nog, de aandoening wordt mogelijk pas ontdekt als het erger wordt, of als het beide ogen treft. Dit komt omdat het niet-aangetaste oog in een vroeg stadium het aangetaste oog kan compenseren.
Symptomen van natte AMD kunnen beginnen met een lichte vertroebeling van het centrale zicht (zowel dichtbij als veraf). Naarmate de aandoening vordert, wordt het gebied van de vertroebeling groter. Vervolgens kunnen er blinde vlekken ontstaan en kunt u moeite hebben met het duidelijk zien van fijne details.
Andere symptomen van natte AMD kunnen zijn:
- Opvallende symptomen wanneer één oog gesloten is
- Vervormd zicht (rechte lijnen kunnen gebogen of golvend lijken)
- Moeilijk lezen
- Problemen met het zien van details bij weinig licht
- Moeilijkheden met lezen, autorijden en televisiekijken
- Problemen met het herkennen van gezichten
- Verminderd centraal zicht in één of beide ogen (dit kan snel optreden, soms binnen enkele dagen of weken)
- Een goed gedefinieerde wazige of blinde vlek in het midden van het gezichtsveld, veroorzaakt door littekenweefsel (dit is een gevorderd symptoom van natte AMD); de blinde vlek kan er grijs, rood of zwart uitzien
- Snelle progressie (verergering) van de symptomen
Sommige mensen merken de symptomen helemaal niet op in de beginfase van de aandoening, tenzij ze hun goede oog sluiten. Dit is een van de redenen waarom regelmatige oogonderzoeken zo belangrijk zijn, vooral als u de droge vorm van AMD heeft, omdat het heel snel kan overgaan in de natte vorm van de aandoening.
Natte AMD veroorzaakt over het algemeen geen verlies van gezichtsvermogen in het perifere (zij)zicht. Daarom veroorzaakt het doorgaans geen totale blindheid.
Zeldzame symptomen
Er zijn verschillende symptomen van natte AMD die als zeldzaam of ongewoon worden beschouwd. Deze omvatten de volgende.
- Veranderingen in kleurwaarneming : Kleur kan minder intens lijken wanneer bekeken met één oog dan met het andere oog. Dit kan voorkomen wanneer natte AMD slechts één oog treft.
- Vertraagde donkeradaptatie : Een symptoom dat een toename in de tijd inhoudt die nodig is om te wennen aan het zien in het donker nadat veranderingen in het omgevingslicht optreden. Dit gebeurt omdat het netvlies er langer over doet om zich aan te passen aan veranderingen in de helderheid van het licht.
- Flitsende lichten : Gezien in het centrale gezichtsveld, wordt de perceptie van flitsende lichten veroorzaakt door de nieuwe bloedvaten of littekenweefsel die aan het netvlies trekken. Let op, als u flitsende lichten in het perifere (zij) zicht ziet, kan dit te wijten zijn aan andere oorzaken dan natte AMD.
- Donkere of zwarte vlekken op witte muren : Bij het wakker worden in de ochtend bij sommige mensen met natte AMD, zal een persoon donkere vlekken of gebieden zien die er niet zijn. Interessant genoeg worden deze symptomen alleen opgemerkt bij het kijken naar een witte achtergrond, zoals een witte muur. Dit kan worden veroorzaakt door gebieden van natte maculadegeneratie of door atrofie (krimp) van het netvlies.
- Visuele hallucinaties : Het verlies van het centrale zicht door natte AMD kan leiden tot een aandoening die het Charles Bonnet-syndroom wordt genoemd, wat symptomen van visuele hallucinaties omvat. Soms aarzelen mensen om over hallucinaties te praten als ze zich niet bewust zijn van het feit dat deze geassocieerd kunnen worden met AMD en niet noodzakelijkerwijs gekoppeld zijn aan een psychische aandoening.
Complicaties
Er kunnen verschillende mogelijke complicaties optreden als gevolg van natte AMD. Deze omvatten het syndroom van Charles Bonnet, netvliesloslating, risico op vallen en psychische problemen zoals depressie.
Charles Bonnet-syndroom
Dit is een zeldzame aandoening die resulteert in visuele hallucinaties (dingen zien die er niet zijn). Het syndroom van Charles Bonnet komt vaker voor in de gevorderde stadia van AMD/netvliesziekte.
Netvliesloslating
Bij deze aandoening scheidt het netvliesweefsel zich af van de bloedvaten die zuurstof en voeding leveren aan de zenuwcellen van het netvlies. Netvliesloslating kan leiden tot gezichtsverlies.
Symptomen zijn onder andere wazig zicht, floaters (vlekken in uw zicht), lichtflitsen en verminderd perifeer (zij)zicht. Als u symptomen van netvliesloslating heeft, moet u onmiddellijk uw zorgverlener raadplegen.
Depressie
Wanneer iemand het vermogen om te zien verliest, heeft dat een dramatische impact op veel gebieden van het leven, waaronder onafhankelijkheid, werk, hobby’s, sociale interactie en meer. In sommige gevallen kan dit leiden tot depressie, met name voor degenen die een belangrijk ondersteuningssysteem missen, zoals ondersteunende vrienden of familie. Veelvoorkomende symptomen van depressie zijn:
- Verlies van eetlust
- Verlies van interesse in dingen waar u vroeger van genoot, zoals hobby’s
- Laag energieniveau
- Moeite met concentreren
- Problemen met het zelfbeeld
- Een verandering in het slaappatroon
- Aanhoudende droefheid
- Gedachten aan zelfmoord
Het is belangrijk om direct professionele hulp te zoeken als u last heeft van depressieve klachten (vooral als u suïcidale gedachten heeft).
Vallen en verwondingen
Het verlies van een scherp zicht kan leiden tot een groter valrisico, vooral voor ouderen die vanwege evenwichtsproblemen, bijwerkingen van bepaalde medicijnen of andere grote risico’s al een groter valrisico hebben.
Het is belangrijk om een protocol voor valpreventie te implementeren. Dit omvat maatregelen zoals het verwijderen van elektrische snoeren of tapijten die het risico op struikelen kunnen vergroten.
Mensen met AMD moeten extra voorzichtig zijn met vallen in een omgeving met weinig licht. Een omgeving die niet erg goed verlicht is, maakt het moeilijker om objecten te zien die iemands pad kunnen blokkeren, met name voor mensen met AMD.
Wanneer moet u een arts raadplegen?
Wanneer iemand droge AMD heeft, is het belangrijk om regelmatig zelfcontroles uit te voeren om te controleren of er sprake is van een progressie naar natte AMD. Dit kan zich namelijk heel snel ontwikkelen.
het afdekken van één oog tegelijk om te controleren op eventuele veranderingen in het gezichtsvermogen die worden opgemerkt (zoals een verschil in de waarneming van de vorm of kleur van objecten).
Een andere manier om uw eigen zicht te controleren is om elke dag naar leesmateriaal of een soort grafiek (zoals het Amsler-raster) te kijken om te zien of u veranderingen opmerkt. De veranderingen kunnen wazigheid of golvende of ontbrekende lijnen of letters zijn.
Het raster moet worden bekeken met een leesbril op. Als de lijnen op het raster golvend lijken of als een deel van de lijnen ontbreekt, neem dan contact op met uw oogarts.
U kunt een kopie van het Amsler-raster downloaden en afdrukken van de American Macular Degeneration Foundation. Als u veranderingen in uw zicht opmerkt, is het van groot belang om zo snel mogelijk uw oogarts of een andere zorgverlener te raadplegen.
Een woord van Health Life Guide
Als het gaat om natte AMD, is het belangrijkste om in gedachten te houden dat de symptomen heel snel kunnen verergeren. Vroege diagnose en interventie zijn essentieel om de progressie van de ziekte te kunnen vertragen.
Daarom zijn dagelijkse zelfcontroles en regelmatige afspraken met de oogarts zo belangrijk. Houd in gedachten dat veel mensen met AMD hebben geleerd om met de aandoening te leven en nog steeds een hoge kwaliteit van leven melden.
Het blijven controleren van uzelf op nieuwe symptomen, indien nodig een oogarts bezoeken en professionele hulp zoeken bij nieuwe symptomen of complicaties (zoals depressie) zijn essentiële stappen in het algehele langetermijnbehandelingsplan voor mensen met leeftijdsgebonden maculadegeneratie.