Chronische traumatische encefalopathie (CTE) is een progressieve neurodegeneratieve (“zenuw-afstervende”) hersenziekte die wordt veroorzaakt door herhaald hoofdtrauma ( hersenschudding ). CTE wordt het vaakst gezien bij atleten in contactsporten zoals voetbal en ijshockey. Militaire soldaten kunnen ook CTE ontwikkelen, vooral degenen die meerdere hoofdletsels hebben opgelopen door explosietrauma.
Helaas is er momenteel geen behandeling voor CTE. Preventie is daarom van groot belang.
Inhoudsopgave
CTE-symptomen
Er zijn symptomen die sterk wijzen op CTE, waaronder de volgende:
- Geheugenstoornis
- Aandachts- en concentratieverlies
- Verminderd vermogen om beslissingen te nemen
- Slecht oordeelsvermogen en impulscontrole
- Apathie, prikkelbaarheid en hopeloosheid
- Agressie
- Depressie en zelfmoord
Daarnaast zijn er enkele fysieke tekenen van CTE die aanwezig kunnen zijn, waaronder:
- Moeilijkheden met evenwicht en lopen
- Vertraagde, onduidelijke spraak
- Parkinsonisme (tremor, stijfheid en langzame bewegingen)
- Chronische hoofdpijn
Een kleine subgroep van patiënten met CTE heeft chronische traumatische encefalomyelopathie (CTEM) . Deze stoornis imiteert de symptomen van de ziekte van Lou Gehrig (ALS) , met spierzwakte en -verspilling, slikproblemen en hyperactieve reflexen.
Later, in het beloop van CTE, zullen patiënten dementie ervaren . In plaats van de ziekte van Alzheimer lijken de symptomen van chronische traumatische encefalopathie meer op de gedragsmatige variant van frontotemporale dementie (bvFTD).
Typische bvFTD-gedragsmatige symptomen, zoals apathie en ontremming, worden echter vaak niet gezien bij CTE-patiënten.
Zelfmoord is een groot risico voor mensen die kampen met CTE. Zoek daarom onmiddellijk medische hulp als u zelfmoordgedachten heeft of bel 988 om contact op te nemen met de Suicide & Crisis Lifeline en een getrainde counselor.
Oorzaken
Een geschiedenis van herhaaldelijk hersenletsel is noodzakelijk voor de ontwikkeling van CTE. Zelfs milde traumatische hersenletsels (mTBI’s) of minder kleine hoofdletsels kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van deze degeneratieve hersenziekte.
Naast atleten die contactsporten beoefenen zoals voetbal, rugby, boksen en hockey (op professionele wijze of anderszins), lopen ook andere groepen mensen risico op CTE. Dit zijn onder andere militairen, slachtoffers van huiselijk geweld en mensen met een aanvalsstoornis.
Het is onduidelijk waarom sommige personen met herhaaldelijke hoofdtrauma’s CTE ontwikkelen en anderen niet. Deskundigen onderzoeken of bepaalde genen, leeftijd of levensstijlgewoonten (bijvoorbeeld middelenmisbruik) hierbij betrokken zijn.
Geslacht kan ook een rol spelen. Vrouwen lijken een langer herstel van een hersenschudding te hebben dan mannen, maar het is niet bekend of dit leidt tot een ander risico op het ontwikkelen van CTE. De meeste hersenen met CTE die zijn onderzocht, waren mannelijk, omdat ze afkomstig waren van individuen in de door mannen gedomineerde velden van professionele sport en strijdbare militaire dienst.
Ten slotte is het belangrijk om post-concussive syndrome (PCS) te onderscheiden van CTE. PCS treedt bij sommige mensen op na een hersenschudding en veroorzaakt symptomen zoals misselijkheid , hoofdpijn en verwardheid. Maar CTE is meer dan alleen een langdurige periode van het post-concussive syndrome: het treedt jaren later op, in tegenstelling tot PCS, dat meestal heel kort na het hoofdletsel optreedt.
Diagnose
Hoewel verschillende emotionele, cognitieve en fysieke symptomen (bijvoorbeeld depressie, woede, concentratieverlies en evenwichtsstoornissen) tijdens iemands leven aanwijzingen kunnen geven voor deze onderliggende ziekte, net als sommige beeldvormende onderzoeken, kan een officiële CTE-diagnose pas worden gesteld na het uitvoeren van een autopsie.
Beeldvormende testen
Terwijl het publieke bewustzijn van CTE snel is gegroeid, is de wetenschap trager met het ontwikkelen van tests die specifiek zijn voor het probleem. Magnetic resonance imaging (MRI) kan helpen andere ziekten uit te sluiten en kan abnormale amygdala-verspilling aantonen, wat CTE als diagnose zou kunnen suggereren.
Er wordt ook onderzoek gedaan naar andere, meer experimentele technieken, zoals functionele MRI, positronemissietomografie (PET) en diffusietensorbeeldvorming.
Bevindingen van de autopsie
Er zijn verschillende hersenbevindingen van CTE bij autopsie. Het meest opvallend is de ophoping in verschillende delen van de hersenen van bepaalde eiwitten, zoals tau en TDP-43. Dit is anders dan de ziekte van Alzheimer, die bèta-amyloïde plaques vertoont, die in de meeste gevallen van CTE niet aanwezig zijn.
Naast specifieke eiwitaccumulatie is er bij CTE sprake van verminderd hersengewicht en verdunning van het corpus callosum, dat de twee hersenhelften met elkaar verbindt. Er is ook frequente atrofie van de frontale kwabben bij CTE. De frontale kwabben controleren uw vermogen om goede beslissingen te nemen en te plannen, en om herinneringen op te halen.
Andere hersengebieden die worden aangetast, zijn de mamillarlichamen, de hippocampus en de mediale temporaalkwab, die betrokken zijn bij het geheugen, en de substantia nigra, die betrokken is bij beweging.
Preventie
Er is geen behandeling beschikbaar voor CTE als het eenmaal is ontstaan. Zoals meestal het geval is, is voorkomen het beste medicijn.
Er wordt steeds meer nadruk gelegd op de noodzaak van een veilige cultuur in de sport en de rest van het leven.
Sportcultuur
Het is belangrijk om atleten aan te moedigen om te melden wanneer ze last hebben van de gevolgen van een hoofdletsel en om de richtlijnen voor het hervatten van het spel na een dergelijk letsel te volgen.
Bovendien moeten coaches hun spelers de juiste technieken voor persoonlijke bescherming aanleren en moeten ze moeite doen om volledig contact tijdens trainingen en drills te beperken. Nekversterkende oefeningen moeten ook worden opgenomen in trainingen om hoofdletsel te minimaliseren, vooral bij jongere spelers.
Scheidsrechters spelen ook een rol bij het voorkomen van hoofdletsel en de daaropvolgende ontwikkeling van CTE. Ze moeten alle spelregels handhaven om een zo veilig mogelijke speelomgeving te creëren.
Beschermende uitrusting
Het dragen van beschermende uitrusting, zoals een helm met de juiste vulling en een gebitsbeschermer, kan bescherming bieden tegen traumatisch hoofdletsel.
Dat gezegd hebbende, deze beschermende maatregelen mogen spelers geen vals gevoel van veiligheid geven. Het is nooit gerechtvaardigd om roekeloos en/of gewelddadig te spelen. Met andere woorden, het is goed om hard te spelen, maar het is nog belangrijker om veilig te spelen.
Een woord van Health Life Guide
Als u of een geliefde een hoofdletsel heeft opgelopen, bagatelliseer het dan niet. Zoek begeleiding en zorg bij uw teamarts of persoonlijke zorgverlener. Hoewel de liefde voor een sport immens kan zijn, is het belang van iemands gezondheid van het grootste belang.