„Późny nawrót” lub nawrót raka piersi odnosi się do nowotworów, które powracają po pięciu latach, ale mogą nie powrócić przez 10 lat, 20 lat lub nawet dłużej. U osób z rakiem piersi z dodatnim receptorem estrogenowym wskaźnik nawrotu jest faktycznie wyższy po pięciu latach niż w ciągu pierwszych pięciu lat.
Wbrew powszechnemu przekonaniu, że przeżycie pięciu lat po leczeniu raka jest równoznaczne z wyleczeniem, w przypadku hormonozależnych (z dodatnimi receptorami estrogenowymi i/lub progesteronowymi) guzów piersi istnieje stałe ryzyko nawrotu przez co najmniej 20 lat od pierwotnej diagnozy, nawet w przypadku bardzo małych guzów bez zajętych węzłów chłonnych.
W tym artykule omówiono ryzyko nawrotu w przypadku raka piersi wrażliwego na hormony, cechy wczesnego i późnego nawrotu oraz czynniki ryzyka nawrotu. Wyjaśniono również, dlaczego dochodzi do późnego nawrotu i jak zmniejszyć ryzyko.
Spis treści
Ryzyko nawrotu nowotworów wrażliwych na hormony
Świadomość ryzyka późnego nawrotu jest ważna z wielu powodów. Ludzie często są zszokowani, gdy dowiadują się, że ich rak piersi powrócił po, powiedzmy, 15 latach. Bliscy, którzy nie rozumieją tego ryzyka, często rzadziej wspierają osoby radzące sobie ze strachem przed nawrotem.
Terapia hormonalna może mieć znaczący wpływ na ryzyko nawrotu. Oszacowanie tego ryzyka może pomóc ustalić, kto powinien otrzymać przedłużoną terapię hormonalną (powyżej pięciu lat). Późne nawroty mogą różnić się od wczesnych nawrotów (w ciągu pięciu lat) pod względem miejsc przerzutów i przeżycia.
Czynniki takie jak początkowy rozmiar guza, liczba zaangażowanych węzłów i status receptora wpływają na ryzyko późnego nawrotu, ale biologia guza wydaje się mieć największy wpływ. Badania aktywnie poszukują sposobów oceny ekspresji genów i liczby kopii w celu przewidywania ryzyka.
Ogólnie rzecz biorąc, szansa na nawrót nowotworu z dodatnimi receptorami estrogenowymi (nawrót odległy) w okresie od pięciu do 20 lat po diagnozie waha się od 10% do ponad 41%. Osoby z tymi nowotworami pozostają narażone na ryzyko do końca życia.
Występowanie i statystyki
Hormonalnie wrażliwe nowotwory piersi (nowotwory z dodatnimi receptorami estrogenowymi i/lub progesteronowymi) stanowią około 70% przypadków raka piersi. To właśnie te nowotwory mają większe prawdopodobieństwo (ponad 50%) nawrotu po pięciu latach niż w ciągu pierwszych pięciu lat od diagnozy, chociaż niektóre nowotwory potrójnie ujemne również stwarzają takie ryzyko.
W przeszłości niewiele wiedziano na temat późnych przerzutów, ponieważ w wielu badaniach monitorowano pacjentów tylko przez krótki okres czasu, na przykład przez okres pięciu lat od momentu postawienia diagnozy.
Aby lepiej zrozumieć częstość występowania późnych nawrotów, w badaniu z 2017 r. opublikowanym w czasopiśmie New England Journal of Medicine przeanalizowano częstość występowania nawrotów w okresie od pięciu do 20 lat po postawieniu diagnozy u osób do 75. roku życia, u których nie stwierdzono żadnych oznak raka (były wolne od choroby) po pięciu latach terapii hormonalnej ( tamoksyfenem lub inhibitorem aromatazy )
U osób, u których wystąpiły guzy z receptorami hormonalnymi, występował stały wskaźnik nawrotów co roku od pięciu do 20 lat. U niewielkiej liczby osób z potrójnie ujemnym rakiem piersi wystąpiły również późne nawroty.
Wiele kobiet, które przeżyły raka piersi, niedocenia ryzyka późnego nawrotu choroby.
Istockphoto.com/Stock Photo©Chinnapong
Wczesny nawrót kontra późny nawrót
Nawrót raka piersi w dowolnym momencie może być druzgocący. Wczesny nawrót jest zwykle definiowany jako rak, który powraca w ciągu pierwszych pięciu lat od diagnozy. Późny nawrót może wystąpić od pięciu do dziesięciu lub więcej lat po diagnozie.
Zrozumienie nawrotu
Nawrót raka piersi może mieć charakter miejscowy (w obrębie piersi), regionalny (obejmujący pobliskie węzły chłonne) lub odległy (z rozprzestrzenieniem się na takie obszary jak kości, płuca, wątroba lub mózg).
Odległe przerzuty są powiązane z gorszym wskaźnikiem przeżycia niż rak miejscowy lub regionalny. To odległe nawroty są tutaj omawiane.
Czynniki ryzyka nawrotu ogólnego
Kilka czynników ryzyka zwiększa ryzyko nawrotu choroby (łącząc wczesne i późne nawroty). Należą do nich:
- Wielkość guza : Większe guzy mają większą tendencję do nawrotu zarówno na wczesnym, jak i późnym etapie niż mniejsze.
- Zajęte węzły chłonne : Guzy, które rozprzestrzeniły się na węzły chłonne, mają większą szansę na nawrót niż te, które nie rozprzestrzeniły się.
- Wiek w chwili rozpoznania : Nawrót raka piersi jest częstszy u osób młodszych.
- Zastosowane leczenie i odpowiedź na leczenie : Zarówno chemioterapia, jak i terapia hormonalna (tamoksyfen lub inhibitory aromatazy) zmniejszają ryzyko nawrotu choroby w pierwszych pięciu latach.
- Stopień zaawansowania nowotworu : Bardziej agresywne nowotwory (stopień 3) mają większą szansę na nawrót niż nowotwory mniej agresywne (na przykład stopień 1), zwłaszcza w ciągu pierwszych pięciu lat.
Niektóre czynniki nie wydają się mieć wpływu na ryzyko nawrotu. Wskaźniki nawrotu są takie same u osób, które przeszły mastektomię lub lumpektomię z radioterapią, a także takie same u osób, które przeszły pojedynczą lub podwójną mastektomię .
Status receptora i nawrót: wczesny i późny
Omawiając status receptora i wskaźniki nawrotu, ważne jest, aby zauważyć, że nie ma dwóch takich samych guzów, a rak piersi — nawet te z tym samym statusem receptora — to heterogeniczna grupa guzów. To powiedziawszy, status receptora odgrywa znaczącą rolę w tym, kiedy mogą wystąpić nawroty.
W przypadku nowotworów z ujemnym receptorem estrogenowym ( HER2-dodatnim lub potrójnie ujemnym) ryzyko nawrotu choroby osiąga szczyt po około dwóch latach od diagnozy i jest stosunkowo rzadkie po upływie pięciu lat.
Natomiast nowotwory z dodatnim receptorem estrogenowym i/lub progesteronowym częściej nawracają po ponad pięciu latach od diagnozy niż w ciągu pierwszych pięciu lat u osób leczonych terapią hormonalną. To powiedziawszy, niektóre nowotwory z dodatnim receptorem hormonalnym częściej nawracają później niż inne.
W przypadku raka piersi z dodatnimi receptorami estrogenowymi (nowotwory wrażliwe na hormony) ponad połowa nawrotów występuje po pięciu latach.
Leczenie i nawrót: wczesny i późny
Leczenie odgrywa również rolę zarówno we wczesnych, jak i późnych nawrotach. Podczas gdy chemioterapia może znacznie zmniejszyć ryzyko nawrotu w ciągu pierwszych pięciu lat, ma ona znacznie mniejszy wpływ na ryzyko późnego nawrotu.
Terapia hormonalna zmniejsza ryzyko nawrotu w ciągu pierwszych pięciu lat (zmniejsza ryzyko o ponad jedną trzecią w przypadku tamoksifenu, a jeszcze bardziej w przypadku inhibitorów aromatazy), ale może również zmniejszyć ryzyko późnych nawrotów. To właśnie ta redukcja ryzyka doprowadziła do rekomendacji przedłużenia terapii hormonalnej u osób z grupy wysokiego ryzyka na okres dłuższy niż pięć lat.
Wykazano, że wydłużenie terapii hormonalnej z pięciu do dziesięciu lat zmniejsza ryzyko nawrotu choroby w późniejszym okresie, jednak ryzyko nawrotu należy rozważyć w kontekście skutków ubocznych kontynuowanej terapii.
Badanie z 2019 r. wykazało, że u osób z guzami luminalnymi typu A terapia tamoksifenem nadal przynosiła znaczące korzyści przez 15 lat od postawienia diagnozy.
Dodanie bisfosfonianów (Zometa lub Bonefos) do inhibitora aromatazy u osób po menopauzie z wczesnym stadium raka piersi może poprawić przeżywalność, ale jest za wcześnie, aby określić wpływ na późne nawroty. Bisfosfoniany zmniejszają ryzyko przerzutów do kości, ale najczęstszymi miejscami odległych późnych nawrotów są mózg, wątroba i płuca.
Czynniki związane z późnym nawrotem
Jak wspomniano wcześniej, czynniki ryzyka późnego nawrotu choroby mogą różnić się od czynników ryzyka nawrotów występujących w ciągu pierwszych pięciu lat.
Wielkość guza i stan węzłów chłonnych
Ryzyko nawrotu choroby jest powiązane z rozmiarem pierwotnego guza, a także liczbą zajętych węzłów chłonnych, chociaż czynniki te same w sobie nie mogą wyjaśnić wszystkich nawrotów.
W badaniu z 2017 r. kobiety urodzone bez raka po pięciu latach terapii hormonalnej miały najwyższe ryzyko nawrotu, jeśli miały duże guzy, które rozprzestrzeniły się na cztery lub więcej węzłów chłonnych (40% w ciągu następnych 15 lat). Najniższe ryzyko zaobserwowano u osób z małymi guzami bez zajęcia węzłów chłonnych.
Ryzyko nawrotu tych małych guzów bez przerzutów do węzłów chłonnych pozostaje jednak znaczące i wynosi około 1% rocznie przez co najmniej 20 lat od diagnozy. Ze względu na oczekiwaną długość życia w przypadku przerzutowego raka piersi (obecnie około trzech lat), ryzyko zgonu jest nieco niższe niż ryzyko nawrotu.
| Wskaźnik późnego nawrotu i stan węzłów chłonnych | |||
|---|---|---|---|
| Lata po diagnozie | Nawrót (śmierć): węzeł ujemny | Nawrót (śmierć): 1-3 węzły dodatnie | Nawrót (śmierć): 4-9 węzłów |
| 5 lat | 6% (3%) | 10% (5%) | 22% (12%) |
| 10 lat | 11% (8%) | 19% (14%) | 36% (29%) |
| 15 lat | 16% (12%) | 25% (21%) | 45% (40%) |
| 20 lat | 22% (15%) | 31% (28%) | 52% (49%) |
W tych zakresach ryzyko nawrotu było większe u kobiet, które miały większe guzy (T2) niż mniejsze guzy (T1). Stopień guza i Ki-67 miały jedynie umiarkowaną wartość predykcyjną, a status receptora progesteronowego i status HER2 nie miały wartości predykcyjnej w tym badaniu.
Warto zauważyć, że kobiety, u których stwierdzono jeden do trzech dodatnich węzłów chłonnych, dwukrotnie częściej miały nawrót nowotworu w odległych miejscach w okresie od pięciu do 20 lat po diagnozie niż w ciągu pierwszych pięciu lat. U kobiet z guzami bez węzłów chłonnych prawdopodobieństwo późnego nawrotu było około cztery razy większe niż wczesne.
Stały wskaźnik nawrotów oznacza, że ryzyko nawrotu raka piersi z obecnością receptorów estrogenowych w okresie od 15 do 16 lat po diagnozie jest takie samo jak ryzyko nawrotu w okresie od pięciu do sześciu lat po diagnozie.
Status receptora progesteronu
W przypadku nowotworów wykazujących ekspresję receptorów estrogenowych, ale ujemnych pod względem progesteronu, ryzyko nawrotu choroby w ciągu pierwszych pięciu lat wydaje się być większe, zwłaszcza w przypadku nowotworów silnie proliferujących.
Jednakże w badaniu przypadku obejmującym cztery pacjentki, u których nastąpił nawrót choroby 10 lat po pierwotnej diagnozie, stwierdzono, że rak piersi z dodatnim receptorem progesteronowym stanowi czynnik ryzyka późnego nawrotu
Pozytywność receptora estrogenowego
Zamiast po prostu stwierdzenia „obecny lub nieobecny” rozróżnia się różne stopnie wrażliwości na estrogen, przy czym niektóre nowotwory z dodatnimi receptorami estrogenowymi są znacznie bardziej wrażliwe na działanie estrogenu niż inne.
W badaniu z 2016 r. prawie wszyscy ludzie, u których wystąpiły późne nawroty, mieli wysokie miana receptorów estrogenowych (większe lub równe 50%). Raki o niższym stopniu złośliwości nowotworu były również bardziej narażone na nawrót po pięciu latach.
Wpływ późnego nawrotu
Nie można przecenić wpływu późnego odległego nawrotu. Gdy rak piersi jest przerzutowy, nie jest już uleczalny. Podczas gdy istnieją pewne osoby, które przeżyły długoterminowo raka piersi w stadium 4 (przerzutowym), średnia długość życia wynosi obecnie tylko około trzech lat.
Przewidywanie późnego nawrotu
Biorąc pod uwagę znaczenie późnych odległych nawrotów raka piersi, naukowcy poszukiwali różnych sposobów przewidywania późnych nawrotów.
Kalkulator ( CTS-5 Calculator ) to narzędzie, które wykorzystuje rozmiar guza, liczbę węzłów chłonnych, wiek i stopień zaawansowania nowotworu do przewidywania odległego nawrotu po pięciu latach terapii endokrynologicznej. Dzieli ryzyko nawrotu w ciągu następnych pięciu do 10 lat na niskie ryzyko (mniej niż 5%), średnie ryzyko (5% do 10%) lub wysokie ryzyko (większe niż 10%).
Niestety, wyniki badań klinicznych, patologicznych (badanych mikroskopowo) i immunohistochemicznych (oznaczających status receptorów) mogą dać szacunkowe wyniki, ale ich przydatność do przewidywania późnego nawrotu u konkretnego pacjenta jest ograniczona.
Z tego powodu badacze oceniali czynniki biologiczne (podtypowanie molekularne), aby jeszcze bardziej zawęzić grupę ryzyka. Podtypy molekularne można podzielić na:
- Podtypy wewnętrzne , oparte na ekspresji genów (PAM50)
- Podtypy integracyjne , oparte na liczbie kopii i ekspresji genów (IntClust)
Ogólnie rzecz biorąc, zestaw testów genomicznych wydaje się być znacznie dokładniejszy niż jakikolwiek pojedynczy test.
Podtypy wewnętrzne i późny nawrót
Oceniono kilka różnych metod pod kątem zdolności przewidywania późnego nawrotu. Niektóre z nich obejmują:
Wyższa ekspresja genów reagujących na estrogen : Badanie z 2018 r. wykazało, że u osób z rakiem piersi z dodatnimi receptorami estrogenowymi i ujemnym HER2, u których stwierdzono wyższą ekspresję genów reagujących na estrogen (na podstawie profili mRNA) i które nie były leczone długotrwałą terapią hormonalną, ryzyko nawrotu choroby po pięciu latach było
Testy wielogenowe : Kilka testów wielogenowych może pomóc przewidzieć późny nawrót, ale wykorzystanie tych informacji do ustalenia, kiedy przedłużyć terapię hormonalną, wymaga dalszych badań. Ocena 18-genowego, 10-letniego podpisu z 2018 r. wykazała, że informacje dotyczące prognozy były podobne do innych testów, w tym Oncotype DX Recurrence Score, Prosigna PAM50 risk of recurrence score, Breast Cancer Index i IHC4.
Podtypy integracyjne i późny nawrót
Naukowcy niedawno opracowali model umożliwiający identyfikację 11 zintegrowanych podtypów raka piersi o różnym ryzyku i czasie nawrotu, zgodnie z wynikami badania z 2019 r., którego wyniki opublikowano w internetowym wydaniu czasopisma Nature.
Zidentyfikowano cztery integracyjne podtypy, które były związane z wysokim ryzykiem późnego nawrotu (wskaźnik nawrotu 47% do 62%). Łącznie te cztery podtypy stanowiły około 26% przypadków raka piersi, które były dodatnie pod względem receptora estrogenowego i ujemne pod względem HER2.
Do podtypów tych zaliczają się nowotwory, w których stwierdzono zwiększoną liczbę kopii zmian w genach, o których uważa się, że napędzają wzrost nowotworu (mutacje lub zmiany napędzające), w tym:
- CCND1
- FGF3
- EMSY
- PAK1
- RSF1
- ZNF703
- FGFR1
- RPS6KB1
- MójC
Warto zauważyć, że wiele z nich można poddać leczeniu celowanemu, co oznacza, że obecnie dostępne są terapie celowane, których celem jest mutacja genu lub inna zmiana.
Naukowcy byli w stanie zidentyfikować również podgrupę potrójnie ujemnych guzów, których nawrót po pięciu latach jest mało prawdopodobny, a także podgrupę, w której ludzie nadal są narażeni na późny nawrót. Opracowano
kalkulator nawrotu raka piersi , obejmujący podtypy integracyjne, ale obecnie jest on przeznaczony wyłącznie do celów badawczych.
Komórki nowotworowe krążące 5 lat po diagnozie
Ponadto biopsja płynna (próbki krwi) w celu wykrycia obecności krążących komórek nowotworowych pięć lat po postawieniu diagnozy może również pomóc w przewidywaniu późnego nawrotu.
W badaniu z 2018 r. opublikowanym w czasopiśmie Journal of the American Medical Association ( JAMA) stwierdzono, że kobiety, u których pięć lat po diagnozie stwierdzono obecność komórek nowotworowych we krwi (krążących komórkach nowotworowych), miały około 13 razy większe prawdopodobieństwo nawrotu choroby niż , u których ich nie było.10
Wyniki te były istotne jedynie w przypadku kobiet, u których w guzach występowały receptory estrogenowe, a u żadnej z kobiet, u których we krwi krążyły komórki nowotworowe, ale guzy nie zawierały receptorów estrogenowych, nie doszło do nawrotu
Wykorzystanie biopsji płynnych do przewidywania nawrotu choroby jest nadal w fazie badawczej i nie jest obecnie wykorzystywane przy podejmowaniu decyzji o kontynuacji terapii hormonalnej po upływie pięciu lat.
Mimo to, odkrycia te, wraz z podtypowaniem molekularnym, dają nadzieję, że lekarze będą w stanie lepiej przewidywać, kto powinien w przyszłości otrzymać przedłużoną terapię hormonalną.
Dlaczego dochodzi do późnego nawrotu?
Powody, dla których komórki rakowe mogą pozostawać uśpione przez dłuższy czas, do tej pory umykały badaczom i są bardzo trudne do zbadania. Uśpione komórki rakowe są trudne do wykrycia, a badań brakuje.
Zaproponowano kilka hipotez, aby wyjaśnić, w jaki sposób te komórki pozostają uśpione i jak mogą zostać reaktywowane lub „wybudzone”. Podczas gdy są uśpione, te komórki są w rzeczywistości największym zagrożeniem dla osób zdiagnozowanych z chorobą we wczesnym stadium.
Uważa się, że w większości przypadków komórki raka piersi dają przerzuty (w małych ilościach lub mikroprzerzutach) przed wykryciem raka, a u około 30% osób z wczesnym stadium raka piersi stwierdzono obecność komórek rakowych w szpiku kostnym. Ponieważ komórki te nie dzielą się aktywnie, nie są wrażliwe na takie metody leczenia, jak chemioterapia, która zakłóca podział komórek.
Mikrośrodowisko guza prawdopodobnie również odgrywa rolę, niezależnie od mechanizmu. Komórki rakowe nie działają same, ale w rzeczywistości „rekrutują” normalne komórki w pobliżu, aby pomóc im w rozwoju i przeżyciu.
Interakcje między komórkami przerzutowego raka a mikrośrodowiskiem guza mogą mieć wpływ na nadzór immunologiczny (czy układ odpornościowy widzi komórki rakowe), angiogenezę (wzrost nowych naczyń krwionośnych, który umożliwia wzrost guza) i inne.
W 2019 roku naukowcy odkryli zestaw genów, który wydaje się pomagać w utrzymaniu niektórych komórek nowotworowych (szpiczaka) w stanie uśpienia, co daje nadzieję, że postęp w zrozumieniu biologii uśpienia jest już bliski.
Biorąc pod uwagę znaczenie uśpionych komórek rakowych, Wielka Brytania ustanowiła wyzwanie ( Grand Challenge Award ) dla naukowców, aby zidentyfikować i ukierunkować uśpione komórki rakowe. Jeśli uda się opracować metody leczenia, które utrzymają komórki rakowe w stanie uśpienia lub pozbędą się ich, nawet gdy są uśpione, można będzie poczynić znaczne postępy w zakresie przeżywalności.
Zmniejszenie ryzyka późnego nawrotu
W przypadku osób chorych na raka piersi z dodatnimi receptorami estrogenowymi (oraz niektóre nowotwory potrójnie ujemne) zmniejszenie ryzyka późnego nawrotu choroby ma kluczowe znaczenie dla zmniejszenia liczby zgonów z powodu tej choroby.
Leczenie medyczne
Podczas gdy chemioterapia przede wszystkim zmniejsza wczesne nawroty, terapia hormonalna może zmniejszyć ryzyko późnych nawrotów. Niestety, zarówno tamoxifen, jak i inhibitory aromatazy mają skutki uboczne, które mogą obniżyć jakość życia danej osoby.
Ponadto ryzyko i korzyści wynikające z przedłużenia leczenia poza pięć lat należy dokładnie rozważyć dla każdej osoby. Po pięciu latach terapii tamoksifenem przedłużenie leczenia o kolejne pięć lat tamoksifenem lub inhibitorem aromatazy zmniejsza ryzyko późnego nawrotu o 2% do 5%.
Istnieją pewne badania (ale nie wszystkie), które sugerują, że regularne stosowanie aspiryny wiąże się z niższym ryzykiem nawrotu. Duńskie badanie, które przeanalizowało wszystkie przypadki nieprzerzutowego raka piersi zgłoszone w bazie danych klinicznych w latach 1996–2004, wykazało, że aspiryna może mieć działanie przeciwnowotworowe, zwłaszcza w ciągu pierwszych 15 lat po diagnozie.
Jednakże przyjmowanie aspiryny ma również skutki uboczne. Porozmawiaj ze swoim onkologiem o korzyściach i ryzyku, zwłaszcza jeśli istnieją inne powody, dla których aspiryna może być dla Ciebie korzystna, takie jak zmniejszenie ryzyka chorób serca.
Co możesz zrobić sam
Istnieje kilka rzeczy, które możesz zrobić samodzielnie, aby zmniejszyć ryzyko późnego nawrotu:
- Regularne ćwiczenia (30 minut dziennie) wiążą się z niższym ryzykiem zgonu z powodu raka piersi, a także zgonu z innych przyczyn.
- Ważne jest, aby każdy zbadał swój poziom witaminy D , chociaż rola witaminy D jest nadal niepewna. Niedobór witaminy D wiąże się z utratą masy kostnej, co jest problemem dla większości osób, które poradziły sobie z rakiem piersi.
- Utrata wagi , jeśli masz nadwagę, lub utrzymanie zdrowej wagi jest również ważne. Komórki tłuszczowe wytwarzają estrogen, a im więcej go masz, tym więcej estrogenu będziesz mieć w swoim ciele. Estrogen może powodować rozwój i wzrost nowotworów piersi z receptorami hormonalnymi.
Przyszłe kierunki
Trwają badania nie tylko w celu lepszego zrozumienia, kto może mieć późny nawrót, ale także w celu oceny potencjalnych metod zmniejszenia tych nawrotów. Obecne badania dotyczą aspiryny, kwasów tłuszczowych omega-3 i terapii adiuwantowej — badania „CLEVER” z Afinitorem (ewerolimusem) i Plaquenilem (hydroksychlorochiną) — z nadzieją na ukierunkowanie na uśpione komórki nowotworowe i nie tylko.
Naukowcy zastanawiają się również, czy stosowanie inhibitorów CDK4/6, takich jak Ibrance (palbociclib) lub Kisqali (rybocicib), we wczesnym stadium raka piersi może zmniejszyć ryzyko nawrotów, ale na chwilę obecną nie ma na to dowodów.
Zapobieganie „wybudzeniu” uśpionych komórek rakowych
Mimo że jest to istotne, badania nad tym, co powoduje budzenie się uśpionych komórek rakowych, są jeszcze w powijakach.
Badanie przesiewowe w kierunku nawrotu
Chociaż niektóre testy mogą wykryć nawrót raka piersi zanim pojawią się objawy (np. biomarker), nie wykazano, aby wczesna diagnoza nawrotu poprawiała obecnie wskaźniki przeżywalności.
Radzenie sobie ze strachem przed nawrotem
Radzenie sobie ze strachem przed nawrotem choroby może być trudne, zwłaszcza gdy ryzyko nawrotu choroby utrzymuje się, jak w przypadku raka piersi z dodatnim receptorem estrogenowym. W przeszłości wiele osób uważało, że jeśli osiągną pięcioletni okres, prawdopodobieństwo, że będą mogli wrócić do domu, jest wysokie. Niestety, długoterminowe badania rozwiały to przekonanie.
Pewien stopień strachu może być czymś dobrym. Świadomość, że rak piersi może powrócić, często skłania ludzi do ostrożności podczas kolejnych wizyt i do wprowadzania zdrowych zmian w stylu życia, aby zmniejszyć ryzyko. Jednak zbyt duży strach może paraliżować.
Jeśli zmagasz się z tym strachem, rozważenie profesjonalnej pomocy może być mądre. I faktycznie, przeprowadzono nawet badania łączące wsparcie psychologiczne z przetrwaniem.
Mit i piętno „5-letniego” lekarstwa
Wiele osób nadal wierzy, że rak piersi, nawet choroba hormonalna, jest zasadniczo wyleczona po pięciu latach. Bliscy, którzy nie rozumieją późnego nawrotu, mogą bagatelizować twoje uczucia lub krytykować cię, gdy myślisz „guz mózgu” za każdym razem, gdy masz ból głowy.
Dopóki informacje na temat późnych nawrotów nie staną się szerzej znane, konieczne może być edukowanie bliskich na temat ryzyka i tego, dlaczego należy się martwić w przypadku pojawienia się nowych lub niewyjaśnionych objawów.
Kiedy rak powraca po 5 latach
Gdy rak powraca w odległym miejscu, nie jest to już wczesny etap raka piersi. Charakterystyka raka może się również zmienić. Guzy, które początkowo były dodatnie pod względem receptora estrogenowego, mogą teraz być ujemne i odwrotnie (coś takiego jak „niezgodność”). Status HER2 również może się zmienić.
Z tego powodu, a także dlatego, że obecnie istnieje szereg modyfikacji, które można leczyć (leki, które mogą leczyć określone zmiany genetyczne), ważne jest, aby pacjenci poddali się biopsji i badaniom genetycznym swojego guza (takim jak sekwencjonowanie nowej generacji).
Rokowanie w przypadku późnego i wczesnego nawrotu raka
Późny nawrót wiąże się z lepszym rokowaniem niż wczesny nawrót w przypadku raka piersi z dodatnim receptorem estrogenowym. Badanie z 2018 r. opublikowane w czasopiśmie Clinical Breast Cancer wykazało, że przeżycie po nawrocie było istotnie dłuższe u osób z późnym nawrotem w porównaniu z wczesnym (52 miesiące w porównaniu z 40 miesiącami). W tym badaniu płuca były najczęstszym miejscem późnego odległego nawrotu.
Streszczenie
Dowiedzenie się, że późne nawroty są częste w przypadku raka piersi z receptorami hormonalnymi może być niepokojące. Stały wskaźnik nawrotów po pięciu latach przeczy powszechnej opinii, że przeżycie pięciu lat równa się wyleczeniu lub przynajmniej, że każdy rok przeżycia oznacza mniejsze ryzyko nawrotu.
Podczas gdy najczęściej słyszymy, że potrójnie ujemny lub HER2-dodatni rak piersi jest „gorszy”, istnieją wyzwania niezależnie od rodzaju raka piersi, na który chorujesz. W pewnym sensie nowotwory z receptorami hormonalnymi są bardziej uleczalne, ale mogą być mniej uleczalne.
Każdy rak piersi jest inny, a nawet nowotwory w tym samym stadium i statusie receptora stanowią heterogeniczną grupę nowotworów. Z tego powodu ważne jest, aby porozmawiać z onkologiem o swoim konkretnym nowotworze. Niektórzy ludzie odnoszą korzyści z przedłużonej terapii hormonalnej (ponad pięć lat), ale dla innych ryzyko przewyższa korzyści.
Podobnie jak w przypadku wszystkich aspektów opieki onkologicznej, zajęcie się ryzykiem późnego nawrotu wymaga bycia własnym rzecznikiem w swojej opiece. Aktywne uczestnictwo w społeczności raka piersi może pozwolić ci nie tylko porozmawiać z innymi osobami, które radzą sobie z przedłużonym ryzykiem nawrotu, ale także dowiedzieć się o najnowszych badaniach nad ryzykiem nawrotu i możliwych opcjach obniżenia ryzyka.