De anatomie van de aorta

De aorta is de grootste slagader in het lichaam. Het vervoert zuurstofrijk bloed van het hart naar verschillende organen in het lichaam. De aorta begint bij de linkerkamer van het hart, buigt omhoog richting de nek en buigt dan weer terug naar beneden, tot in de buik. Leer meer over de belangrijke rol die de aorta speelt in het lichaam.

Anatomie

Structuur

De aorta is de grootste slagader in het lichaam, waaraan alle andere grote slagaders zijn verbonden. Het is een grote buisachtige structuur, meestal ongeveer 1 inch breed in diameter, hoewel de grootte ervan proportioneel varieert met de lengte en het gewicht van de persoon. De aorta is het breedst op het punt waar deze via de aortaklep verbinding maakt met het linkerventrikel van het hart; daarna wordt hij steeds smaller naarmate hij afdaalt in de buik.

De aorta is verdeeld in vier delen:

• Opstijgende aorta: Dit is het eerste deel van de aorta en is verbonden met de linkerhartkamer (het deel dat zuurstofrijk bloed naar de weefsels en organen van het lichaam pompt). De opstijgende aorta begint bij de aortaklep die sluit en opent om de bloedstroom van het hart naar de aorta te stoppen en toe te staan.
• Aortaboog : Dit is het deel van de aorta dat omhoog buigt richting het hoofd en de nek. Het begint waar de opstijgende aorta eindigt.
• Descending aorta: Dit is het deel van de aorta dat van de aortaboog door de borstkas naar beneden loopt. Het staat ook bekend als de descending thoracic aorta of gewoon thoracal aorta.
• Abdominale aorta : Dit is het laatste deel van de aorta. Het begint bij uw middenrif en eindigt waar de aorta zich splitst in de twee slagaders (iliacale slagaders) die doorlopen tot in de benen.

De aorta heeft ook drie lagen in zijn wand. De tunica intima is de binnenste laag. Deze laag is een glad oppervlak waar het bloed overheen stroomt. Het is dun en bestaat uit endotheelcellen en ondersteunend weefsel.

De tunica media is de middelste laag. Deze laag bestaat uit glad spierweefsel, elastisch weefsel en collageen. De tunica adventitia is de buitenste laag. Deze laag bestaat uit bindweefsel zoals collageen en een netwerk van kleine bloedvaten (bekend als vasa vasorum) waarvan de functie is om de aorta te voeden.

Locatie

De aorta bevindt zich op verschillende plekken in het lichaam. Hij begint bij de linkerkamer van het hart, gaat door de borstkas en eindigt in de onderbuik.

Anatomische variaties

Bij mensen met dextrocardie (een aandoening waarbij het hart zich aan de rechterkant van het lichaam bevindt) bevindt de aorta zich meestal aan de rechterkant in plaats van aan de linkerkant. Hetzelfde geldt voor mensen met een aandoening die situs invertus wordt genoemd, waarbij alle organen zich aan de tegenovergestelde kant bevinden van waar ze zich normaal gesproken bevinden, als een spiegelbeeld.

Er is een geboorteafwijking bekend als coarctatie van de aorta, waarbij een deel van de aorta aanzienlijk smaller is dan normaal gesproken het geval zou zijn. De vernauwing wordt meestal gevonden direct nadat de slagaders die bloed naar het hoofd en de armen voeren, zijn ontstaan ​​uit de aorta. Deze vernauwing treedt op wanneer de aorta van de baby zich niet goed vormt terwijl deze zich in de baarmoeder bevindt en het effect hiervan is dat het bloed niet goed door het lichaam stroomt. Deze variatie veroorzaakt hoge bloeddruk en uiteindelijk hartschade als het niet wordt gecorrigeerd.

Er is een veelvoorkomende geboorteafwijking waarbij baby’s worden geboren met wat bekend staat als een bicuspide aortaklep. Meestal heeft de aortaklep drie blaadjes of “cups” waardoor bloed in de aorta stroomt. Bij een bicuspide aortaklep zijn dat er maar twee. Deze aandoening wordt ook vaak aangetroffen bij baby’s die worden geboren met een coarctatie van de aorta. Een bicuspide aortaklep kan later in de volwassenheid leiden tot aandoeningen zoals aortaklepstenose en aortaklepinsufficiëntie als deze niet operatief wordt gecorrigeerd.

Functie

De belangrijkste functie van de aorta is om bijna alle belangrijke organen in het lichaam van bloed te voorzien via de kleinere slagaders die eruit ontspringen.

De functies van de verschillende delen van de aorta zijn als volgt:

• Ascending aorta: Dit deel van de aorta is verbonden met de aortaklep en verzamelt zuurstofrijk bloed uit de linker hartkamer. Het geeft ook aanleiding tot de linker en rechter kransslagaders die bloed naar het hart voeren.
• Aortaboog:  Dit deel geeft aanleiding tot de rechter gemeenschappelijke halsslagader en de rechter subclavia-slagader (uitstekend uit de brachiocephalische slurf) die respectievelijk de rechterkant van het hoofd en de nek en de rechterarm van bloed voorzien. De linker gemeenschappelijke halsslagader en de linker subclavia-slagader die respectievelijk de linkerkant van het hoofd en de nek en de linkerarm van bloed voorzien, vertakken zich ook van de aortaboog.
• Aorta descendens: Vanuit dit deel vertakken zich veel kleinere slagaders die bloed leveren aan de slokdarm, het hartzakje, het bovenste deel van het middenrif, de lymfeklieren, de ribben en enkele andere structuren in de borstkas.
• Abdominale aorta: Dit laatste deel van de aorta geeft aanleiding tot het grootste aantal slagaders. De slagaders die zich hieruit vertakken, voorzien de lever, het middenrif, de maag, de milt, de slokdarm, de darmen, de nieren, het ruggenmerg en de pancreas. Het geeft ook aanleiding tot de iliacale slagaders die vervolgens de benen, bilspieren en de organen in het bekkengebied voorzien.

Klinische betekenis

Er zijn verschillende aandoeningen met ernstige complicaties die zich rondom de aorta of de aorta voordoen.

Aorta-aneurysma: Een aorta-aneurysma is een verzwakt punt op de aorta. Het treedt op wanneer de aorta niet in staat is om samen te trekken en uit te zetten om de doorgang van bloed goed te accommoderen. Het is een ernstige aandoening, want als de aorta op die plek scheurt, kan dit leiden tot ernstige inwendige bloedingen en andere ernstige complicaties.

Aorta-atherosclerose: Dit is wanneer plaque (bestaande uit stoffen zoals cholesterol en calcium) zich verzamelt en verhardt in de aorta, waardoor de vrije bloedstroom erdoorheen wordt geblokkeerd en de aortawanden verzwakken. Het kan leiden tot aorta-aneurysma’s, arteriële trombose, beroertes en angina pectoris.

Aortadissectie : Dit is wanneer bloed tussen de binnenste en middelste lagen van de aortawand stroomt door een scheur in de binnenste laag. Hierdoor gaan de lagen uit elkaar (dissecteren). Het wordt meestal veroorzaakt door atherosclerose, hypertensie, bindweefselaandoeningen en verwondingen. Het is een zeer gevaarlijke aandoening en kan leiden tot aortaklepinsufficiëntie, gastro-intestinale bloedingen, myocardinfarct , nierfalen en pericardiale effusie .

Penetrerend aorta-ulcus : Dit is een chronische aandoening die erg lijkt op aortadissectie, maar die doorgaans als een aparte aandoening wordt beschouwd omdat de oorzaak van dissectie niet een scheur in de wand is. In plaats daarvan zijn de oorzaken zweren die ontstaan ​​door slijtage van de aortawand, wat wordt veroorzaakt door atherosclerose.

Aortoenterische fistel (AEF): Dit is een zeldzame aandoening waarbij een abnormale verbinding ontstaat tussen de aorta en de darm. Het komt meestal alleen voor bij patiënten die in het verleden een operatie hebben ondergaan om een ​​aorta-aneurysma te behandelen. Het is een levensbedreigende aandoening die moeilijk te diagnosticeren is. De complicaties zijn infecties en gastro-intestinale bloedingen.

Aortobronchiale fistel (ABF): Dit is een andere zeldzame aandoening waarbij een abnormale verbinding ontstaat tussen de aorta en de tracheobronchiale boom, de structuur die lucht naar de longen voert. Deze aandoening komt meestal voor bij mensen met aorta-aneurysma’s of die eerder een chirurgische ingreep hebben ondergaan om een ​​aorta-aandoening te behandelen. De belangrijkste complicatie is hemoptysis, of het ophoesten van bloed of slijm vermengd met bloed.

Aortaklepstenose : Bij deze aandoening gaat de aortaklep niet helemaal open wanneer dat zou moeten, waardoor het hart harder moet pompen om bloed door de klep en in de aorta te krijgen. Het kan leiden tot complicaties zoals linkerventrikelhypertrofie (LVH), diastolische disfunctie en diastolisch hartfalen.

Aortaklepinsufficiëntie : Dit is wanneer de aortaklep niet goed sluit en het bloed dus terug laat stromen naar de linkerhartkamer. De acute vorm wordt veroorzaakt door infectieuze endocarditis en aortadissectie in het opstijgende deel. De chronische vorm, die doorgaans lange tijd geen symptomen vertoont, wordt veroorzaakt door de verslechtering van de aortaklep, aneurysma in de thoracale aorta, reumatische koorts, infectieuze endocarditis en trauma. Het kan leiden tot longoedeem, linkerventrikelhypertrofie (LVH), aritmieën en hartfalen. Het staat ook bekend als aorta-insufficiëntie.

Aortitis: Dit is de ontsteking van de aorta. Het kan worden veroorzaakt door een aantal redenen zoals verwonding en infectie. Het kan ook worden veroorzaakt door aandoeningen zoals arteriitis temporalis en Takayasu-arteriitis (wanneer de slagader die ze aantasten de aorta is). Aortitis is zeldzaam, maar het kan leiden tot ernstige complicaties zoals hartfalen en aorta-aneurysma’s.