Skanowanie mózgu ujawnia długoterminowe skutki neurologiczne COVID-19

W ciągu ośmiu miesięcy od zarażenia się COVID-19 31-letnia artystka Nora Lieberman dobrze zna fizyczne objawy choroby: utratę pamięci, migreny, bóle mięśni, zmęczenie, ból nerwów, problemy żołądkowo-jelitowe i trudności z oddychaniem, które nigdy nie znajdują ujścia. Należy do pierwszej fali pacjentów, którzy zarazili się wirusem, zanim wykonano wystarczająco dużo testów, aby nadążyć za chorobą; grupa demograficzna „zdrowych, młodych i sprawnych”, którym powiedziano, że nie zachorują, tylko po to, aby paradoksalnie stać się symbolem tego, kto może najbardziej zachorować. Albo przynajmniej pozostać najbardziej chorym. 

To pierwszy autoportret Lieberman. I jej próba uchwycenia tego, co zrobił jej COVID-19.

„Objawy są nieustępliwe” – mówi Lieberman Health Life Guide. „Dużym problemem dla mnie jest wpływ wirusa na mózg. Mgła mózgowa jest szalona. Mogę zapomnieć, co robię, kiedy to robię. Zapominam, o czym myślę, kiedy myślę o tym w połowie zdania. Nie mogę już oglądać telewizji ani czytać, ponieważ nie mogę się skupić ani niczego zrozumieć. To wszystko jest zbyt przestymulowane”.

Na początku pandemii najpilniejszą troską lekarzy było utrzymanie przy życiu hospitalizowanych pacjentów, a w centrum uwagi znalazły się oddechowe i sercowo-naczyniowe aspekty COVID-19. Historie osób z długimi przerwami , takich jak Lieberman, były po prostu winietami objawów neurologicznych, bez danych pozwalających na ich ilościowe określenie lub wyjaśnienie. Teraz więcej badaczy zagląda głębiej, wykorzystując skany i ankiety, aby pokazać, jak COVID-19 może wpływać na mózg. 

Zaburzenia płata czołowego

Neurologiczny wpływ COVID-19 jest złożony i rozległy. Choroba może powodować udary, drgawki i krwotoki. Może wywoływać takie objawy, jak utrata pamięci, trudności z koncentracją, bóle głowy, afazja mowy, dezorientacja i zawroty głowy u nawet 80% pacjentów.  

Istnieje wiele teorii wyjaśniających, dlaczego COVID-19 może wpływać na mózg: bezpośrednie wnikanie wirusa, stan zapalny układowy, zakrzepy krwi, zatrzymania akcji serca i inne. Podczas gdy mechanizmy wciąż są odkrywane, nowe informacje mogą wskazywać, które obszary są dotknięte. 

W niedawnym badaniu opublikowanym w European Journal of Epilepsy przeanalizowano wyniki elektroencefalogramu (EEG) 84 pacjentów z pozytywnym wynikiem testu na COVID-19.  EEG rejestruje aktywność elektryczną w różnych obszarach mózgu i w tym przypadku wykryło nieprawidłowości w płacie czołowym mózgu u ponad 600 pacjentów — jednej trzeciej badanych. 

„Uszkodzenie płata czołowego może powodować wszystkie te objawy, na które skarżą się pacjenci. Nazywamy płat czołowy „głównym wykonawcą”, ponieważ zarządza on wszystkimi funkcjami wykonawczymi mózgu” — mówi Health Life Guide Neha Dixit, dr, kliniczna neuropsycholog prowadząca prywatną praktykę w Filadelfii w Pensylwanii. „Płat czołowy bierze udział w samokontroli behawioralnej, łącząc plany, pomysły i myśli zorientowane na cel z zachowaniami, sekwencjonowaniem, myśleniem abstrakcyjnym, płynnością werbalną, inicjowaniem zachowań oraz szybkością myślenia, przetwarzaniem i płynnością myśli”.

Dixit opisuje płat czołowy jako CEO mózgu, ponieważ łączy on wiele obszarów mózgu i reguluje niemal całą aktywność poznawczą. Uszkodzenie tego obszaru może prowadzić do zmian osobowości i nastroju, deficytów uwagi, problemów z pamięcią i dysfunkcji komunikacji (szczególnie w odniesieniu do produkcji mowy, ponieważ płat czołowy mieści główny obszar odpowiedzialny za mowę, zwany obszarem Broki).

Badanie wykazało ogólne spowolnienie w płacie czołowym, co może wskazywać na potencjalne uszkodzenie mózgu. Nie dało jednak jasnej prognozy, czy uszkodzenie to jest trwałe. Dixit mówi, że jeśli wyniki okażą się dokładne, to powrót do zdrowia, lub przynajmniej częściowy powrót do zdrowia, jest możliwy.

„Nasze mózgi są niesamowite; mogą wiele wytrzymać” — mówi Dixit. „Jeśli pomyślisz o pacjencie po udarze, który odzyskał sprawność w ramieniu, które było wiotkie, gdy po raz pierwszy miał udar, lub nauczył się znowu mówić, to dzieje się tak z powodu plastyczności mózgu — zdolności mózgu do zmiany i wytrzymywania uszkodzeń”.

Chociaż Dixit nie potrafi przewidzieć, jakie będą wyniki leczenia pacjentów z COVID-19 i uszkodzeniem płata czołowego, pozostaje optymistką.

„Czy całkowite wyzdrowienie jest możliwe? Nigdy nie potrafię odpowiedzieć na to pytanie. Ale czy wyzdrowienie jest możliwe? Tak” – mówi. „Czasami dzięki rehabilitacji poznawczej, terapii mowy lub innym terapiom ludzie mogą odzyskać pewną funkcjonalność, nawet jeśli nadal żyją z przewlekłymi skutkami urazu mózgu. Jednak nie zawsze ustępuje, a w zależności od urazu, czasami można mieć trwałe uszkodzenie płata czołowego”.

Dr Barbara Malamut, neuropsycholog, która diagnozuje i leczy wpływ zaburzeń mózgu na funkcje poznawcze i zachowanie, twierdzi, że z czasem i dzięki treningowi inne obszary mózgu mogą przejąć utracone funkcje.

„Pacjenci mogą ćwiczyć pewne umiejętności, aby wzmocnić części mózgu, które nie są uszkodzone” – mówi Health Life Guide. „Nie regenerują nowej tkanki w płacie czołowym, ale reorganizują swój mózg. Na przykład język jest czymś, co można przećwiczyć, a nawet odzyskiwanie pamięci”.

Jednak jej zdaniem jest za wcześnie, aby wyciągać jakiekolwiek wnioski, gdyż potrzeba więcej badań.

„To zupełnie nieznany teren. Ten wirus nie przypomina żadnego innego wirusa, a jego wpływ na mózg jest niepodobny do niczego, co widzieliśmy wcześniej w przypadku poprzednich wirusów” – mówi.  

Wzory niedoboru tlenu 

Trudności z oddychaniem nękają pacjentów zarówno w ostrej fazie COVID-19, jak i w miesiącach następujących po niej. Według Dixita nawet pacjenci niehospitalizowani, tacy jak Lieberman, którzy wykazują niski poziom tlenu we krwi przez dłuższy czas, mogą rozwinąć dysfunkcję mózgu. Jest to znane jako niedotlenienie . 

Naukowcy z Massachusetts General Hospital jako pierwsi ocenili to zjawisko za pomocą specjalistycznej techniki rezonansu magnetycznego (MR).  Zbadali mózgi sześciu pacjentów z COVID-19 i odkryli podobne nieprawidłowości metaboliczne do tych występujących w przypadku niedotlenienia. 

„Zazwyczaj pierwszym obszarem, który jest dotknięty niedotlenieniem, jest hipokamp (znajdujący się poza płatem czołowym). Jest to najważniejsza struktura dla pamięci i pomaga nam uczyć się, przechowywać i przypominać sobie informacje” — mówi Malamut. „Pierwsza i największa skarga pacjentów z niedotlenieniem zwykle dotyczy pamięci — mają oni problemy z zapamiętywaniem i uczeniem się nowych informacji — a następnie trudności z koncentracją. Jeśli niedotlenienie się przedłuża, prawdopodobnie inne struktury mózgu mogą zostać dotknięte”.  

Dixit mówi, że widzi to zjawisko w swojej praktyce u pacjentów z chorobami układu oddechowego, takimi jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Utrzymujące się niedotlenienie sprawia, że ​​pacjenci są bardziej podatni na zaburzenia nastroju, depresję i problemy z pamięcią. 

„Tego rodzaju choroby płuc mogą prowadzić do całego wyścigu globalnych zmian poznawczych, takich jak spadek uwagi i szybkości przetwarzania”, mówi Dixit. „Jeśli widzimy to u osób, u których z czasem nastąpiło zmniejszenie natlenienia, jak w przypadku POChP lub przewlekłej astmy, to możliwe, że w przypadku COVID-19 obserwujemy tę samą etiologię, w której organizm nie wysyła wystarczającej ilości tlenu do mózgu”.

Odkrycie tego typu informacji jest istotne, ponieważ zrozumienie źródła nieprawidłowości mózgu w przebiegu COVID-19 może pomóc w doborze leczenia. 

Potencjalne starzenie się mózgu 

Przed COVID-19 życie Lieberman nigdy nie stanęło w miejscu. Jej pełnoetatowa praca jako niani oznaczała, że ​​zawsze była aktywna fizycznie, a jej praca artystyczna oznaczała, że ​​często stała przed płótnem, eksplorując swoją poznawczą i kreatywną stronę. Teraz mówi, że jest w szoku, gdy przypomina sobie rzeczy, do których była zdolna fizycznie i psychicznie — teraz są one zupełnie niewyobrażalne. Chociaż miała zaledwie 30 lat, gdy zaraziła się wirusem, czuje, że postarzyło ją to w sposób, którego nie może przedstawić jej autoportret. 

I może mieć rację. Niektórzy badacze wysuwają teorię, że COVID-19 faktycznie postarza mózg o dekadę. Wstępne badanie w Wielkiej Brytanii analizowało kwestionariusze od ponad 84 000 osób, u których podejrzewano lub potwierdzono COVID-19.  Testy te mierzyły rozumowanie przestrzenne, pamięć, uwagę i umiejętności przetwarzania emocji pacjentów, stosując to samo podejście, którego Nixit i Malamut używają w swoich gabinetach do diagnozowania pogorszenia funkcji poznawczych. Na tej podstawie badacze wywnioskowali, że stan psychiczny pacjentów był starszy o 10 lat w porównaniu z kohortą wolną od COVID.

Podczas gdy Malamut twierdzi, że starzenie się mózgu jest zgodne z uszkodzeniem płata czołowego, zwykle towarzyszy mu również kurczenie się w wielu obszarach mózgu. Badania takie jak to należy traktować z przymrużeniem oka, mówi, ponieważ nie można zdiagnozować starzenia się mózgu bez odpowiednich skanów.

„Nie da się stwierdzić, czy COVID faktycznie postarza mózgi o 10 lat” – mówi. „Myślę, że w tym przypadku prawdopodobnie występuje zanik w bardzo małych i specyficznych obszarach płata czołowego mózgu; nie sądzę, aby można było zaobserwować tak ogromną utratę. W przypadku choroby Alzheimera, na bardzo wczesnym etapie, gdy ludzie dopiero zaczynają narzekać na utratę pamięci, mózg wygląda w zasadzie całkiem normalnie. Jednak w miarę postępu choroby widać coraz większe kurczenie się mózgu w całym mózgu, więc zwykle zajmuje to trochę czasu”. 

Włączanie testów mózgu do leczenia 

Autorzy badania EEG sugerują, że nieprawidłowości w EEG mogą służyć jako biomarker uszkodzeń mózgu lub chorób związanych z COVID-19.  Dixit podkreśla jednak, że EEG są niesłychanie niespecyficzne – pokazują nam raczej ogólne odkrycie, a nie wskazują obszarów bezpośredniego uszkodzenia.

Zamiast tego zaleca połączenie EEG, funkcjonalnego MRI i testów neuropsychologicznych w celu oceny prawidłowej funkcji mózgu i lokalizacji u pacjentów z ostrym i długotrwałym COVID-19. Jeśli u pacjentów wystąpią zaburzenia poznawcze, testy te należy wykonać tak szybko, jak to możliwe, mówi.

Jednak dla wielu pacjentów, takich jak Lieberman, którzy nie mają ubezpieczenia zdrowotnego i nie mogą pracować z powodu wyniszczających, długotrwałych powikłań COVID-19, tego typu testy diagnostyczne wydają się mrzonką. Ale Lieberman rozpaczliwie ich potrzebuje. Gdyby wykonała pisemny test poznawczy, taki jak ten, który odkrył starzenie się mózgu wywołane przez COVID, mogłoby to pomóc jej zrozumieć, dlaczego teraz zapisuje słowa fonetycznie — dlaczego „idea” staje się „eye-de-a”, a „house” staje się „how-s”. Gdyby udało jej się wykonać EEG lub MRI mózgu, mogłaby dowiedzieć się, czy doszło do uszkodzenia płata czołowego lub hipokampa, co mogłoby wyjaśnić, dlaczego zapomina, który kran jest na ciepłą wodę, a który na zimną, i dlaczego boi się prowadzić, ponieważ nie potrafi odróżnić pedału gazu od hamulca.

Niestety, na tego typu informacje po prostu nie może sobie pozwolić.

„Nie jest tajemnicą, że COVID-19 ma straszne konsekwencje neurologiczne i uważam, że należy przeprowadzić więcej testów, aby pomóc nam zrozumieć potencjalne długoterminowe skutki wirusa na mózg. Jednak wszyscy pacjenci muszą mieć dostęp do tych testów, abyśmy mogli zrozumieć prawdziwy wpływ neurologiczny” — mówi Health Life Guide Abigail Schmelz, studentka zdrowia publicznego na University of Miami (UM) i asystentka badawcza w katedrze neurologii UM. „Z perspektywy zdrowia publicznego ważniejsze niż kiedykolwiek jest, aby młodzi ludzie pozostali w domu i przestrzegali wytycznych dotyczących dystansu społecznego, ponieważ nasz system opieki zdrowotnej jest obecnie przeciążony ponad możliwości, więc jeszcze trudniej będzie uzyskać testy diagnostyczne i leczenie tych problemów neurologicznych”. 

Podczas gdy jej mózg i ciało nadal zapadają się z powodu długoterminowych konsekwencji COVID-19, płótna Lieberman również zbierają kurz. Kiedy zbiera siły, by malować, jedynym kolorem, po który może sięgnąć, jest czerń.

„ Ten wirus jest szalony. Czasami wszystko zmienia się z godziny na godzinę. Czas już dla mnie nie istnieje” – mówi Lieberman. „Ludzie mówią: „Musimy wyjść z domu dla naszego zdrowia psychicznego”, ale nie zdają sobie sprawy, jak bardzo można być przykutym do domu, gdy jest się chorym. I po prostu chcę im przypomnieć, żeby zachowali czujność, bo tego nie chcą. To jest złe. To nie jest fajne. To do bani. I nie mam pojęcia, kiedy to się skończy”.

Informacje w tym artykule są aktualne na dzień podany, co oznacza, że ​​nowsze informacje mogą być dostępne, gdy to czytasz. Aby uzyskać najnowsze informacje na temat COVID-19, odwiedź naszą stronę z wiadomościami o koronawirusie .