Subclavia steal-syndroom, een vorm van perifeer arterieel vaatlijden (PAV), is een reeks symptomen die worden veroorzaakt door een blokkade in een van de subclavia-arteriën, de grote slagaders die de armen van bloed voorzien. Vanwege de locatie van de blokkade wordt bloed van de hersenen naar de aangedane arm geleid (‘gestolen’). Bijgevolg omvatten de symptomen van subclavia steal-syndroom niet alleen armsymptomen, maar ook neurologische symptomen.
Inhoudsopgave
Overzicht
Om het subclavia steal-syndroom te begrijpen, is het handig om iets te weten over de anatomie van de bloedvaten in het hoofd en de nek. Bloed wordt met elke hartslag in de aorta gespoten, in de aortaboog — een hoefijzervormige bocht in de aorta die zich aan de basis van de nek bevindt. Vanaf de boog loopt de aorta naar beneden naar de borst en de buik.
De top van de aortaboog geeft belangrijke bloedvaten af die de armen en het hoofd van bloed voorzien: de subclavia-arteriën, de carotis-arteriën en de wervel-arteriën . De subclavia-arteriën lopen onder de sleutelbeenderen door om bloed te leveren aan elke arm. Voordat ze de armen van bloed voorzien, geeft elke subclavia-arterie echter een wervel-arterie af, die bloed levert aan de basis van de hersenen.
Aan de basis van de hersenen communiceren de twee wervel- en vertakkingen van de twee halsslagaders met elkaar in een vasculaire structuur die de cirkel van Willis wordt genoemd. De cirkel van Willis zorgt ervoor dat bloed van de ene slagader naar de andere wordt geleid, als een manier om hersenweefsel te beschermen als een van de halsslagaders of wervelslagaders geblokkeerd raakt.
Subclavian steal syndrome werkt als volgt: atherosclerose veroorzaakt een blokkade (gedeeltelijk of volledig) in een van de subclavia-arteriën vlak voor de aftakking van de wervelslagader. De bloedstroom naar zowel de aangetaste subclavia-arterie (die de arm van bloed voorziet) als de wervelslagader wordt hierdoor verminderd.
Wanneer dit gebeurt, kan bloed in de omgekeerde richting (weg van de hersenen) stromen in de aangetaste wervelslagader, om de geblokkeerde subclavia-slagader te voorzien. Met andere woorden, bloed wordt omgeleid van de hersenen, via de cirkel van Willis, door de aangetaste wervelslagader, en terug naar de subclavia-slagader voorbij de blokkade.
Bij het subclavia steal syndroom wordt er dus effectief bloed uit de hersenen ‘gestolen’ om de arm met een bloedtekort te voorzien.
Deze omkering van de bloedstroom in de arteria vertebralis kan toenemen en afnemen, afhankelijk van hoe actief de aangedane arm wordt gebruikt. Hierdoor kan niet alleen de aangedane arm, maar ook de hersenen een verminderde bloedtoevoer hebben.
Symptomen
De symptomen van het subclavia-stealsyndroom zijn afhankelijk van de mate van blokkade van de subclaviaslagader en van de hoeveelheid werk die de aangedane arm moet verrichten.
Vaak zijn er bij subclavia steal helemaal geen symptomen in rust. Maar als de blokkade groot genoeg is, kunnen er twee dingen gebeuren als de aangedane arm wordt geoefend.
Ten eerste raken de armspieren verhongerd naar zuurstof, wat leidt tot claudicatio (doffe pijn en krampen) en mogelijk gevoelloosheid en kou. Deze symptomen treden het vaakst op wanneer de arm wordt belast.
Maar belangrijker nog, bloed wordt weggeleid van de hersenen en neurologische symptomen ontstaan door onvoldoende bloedtoevoer. Deze neurologische symptomen kunnen bestaan uit duizeligheid , syncope (verlies van bewustzijn), dubbelzien en andere visuele stoornissen, oorsuizen en duizeligheid .
Naarmate de mate van blokkade toeneemt, treden er ook klachten op als de arm minder wordt bewogen.
Oorzaken en risicofactoren
Het subclavia-stealsyndroom is het meest voorkomende symptoom van PAV. De risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn dan ook dezelfde die we allemaal kennen: hoge bloeddruk, diabetes, roken, een hoog cholesterolgehalte, een sedentaire levensstijl en overgewicht.
In zeldzame gevallen kan een subclavia-diefstal ook worden veroorzaakt door arteriitis van Takayasu (een type slagaderontsteking dat voorkomt bij jonge mensen) en als complicatie van een hart- of borstoperatie.
Diagnose
Om subclavian steal syndrome te diagnosticeren, moet de arts er eerst naar zoeken. Dit gebeurt mogelijk niet tenzij de patiënt symptomen beschrijft die deze diagnose suggereren.
Als er echter aan het subclavia steal syndroom wordt gedacht, is het meestal niet moeilijk om de diagnose te stellen. Omdat er een gedeeltelijke blokkade is in een subclavia-arterie, is de bloeddruk in de aangedane arm verlaagd. Er is dus meestal een groot verschil in bloeddruk tussen de twee armen. De pulsen in de aangedane arm zijn ook verminderd.
De diagnose kan worden bevestigd door niet-invasieve tests, zoals een MRI- of CT-scan , of met echografietechnieken.
Behandeling
Omdat het subclavia steal-syndroom een vorm van PAD is, wordt het op dezelfde manier behandeld als elke andere PAD .
Atherosclerotische cardiovasculaire ziekte is een progressieve ziekte die bloedvaten in het hele lichaam aantast. Het is van cruciaal belang om alle risicobeperkende maatregelen te nemen die bekend zijn om de progressie van atherosclerose te vertragen, waaronder stoppen met roken , bloedlipidenbeheer, controle van hypertensie, gewichtsbeheer, lichaamsbeweging en controle van diabetes.
De symptomen van mild subclavia steal-syndroom kunnen verbeteren met dergelijke maatregelen. Als de symptomen echter significant of aanhoudend zijn, kan de blokkade zelf worden behandeld met een chirurgische bypass-procedure of met angioplastiek en stenting .
Een woord van Health Life Guide
Subclavia steal syndroom is een vorm van perifeer arterieel vaatlijden dat de subclavia-arterie aantast, en dat symptomen kan veroorzaken in zowel de aangedane arm als de hersenen. Als de aandoening mild is, wordt deze vaak behandeld met risicofactormodificatie. Maar als de symptomen ernstig worden, moet de subclavia-arterieblokkade worden opgeheven met een chirurgische of katheterisatieprocedure.